Slank, slanker, slankst. Over anorexia nervosa en wat je er aan kunt doen. In de reeks: Zorgen voor jezelf
Jaap Spaans is een uitstekende therapeut met veel ervaring en dat is in dit zelfhulpboek goed te merken. Hij beschrijft op een heldere en begrijpelijke wijze wat anorexia nervosa is en waaraan de lezeres en haar omgeving deze kunnen herkennen. Hij geeft vanuit cognitief-gedragstherapeutisch perspectief duidelijke voorlichting over voorbeschikkende, uitlokkende, en in stand houdende factoren van de stoornis, waarbij overigens het veelvuldig body-checken en wegen als onderhoudende factor ontbreekt. Na gangbare verklaringen over het ontstaan beschrijft hij de rol van het denken, de lichamelijke aspecten, de gevoelens en de gevolgen voor het sociale leven. Ook besteedt hij aandacht aan de positieve kanten van de eetstoornis voor de patiënt, belangrijk in het kader van motivatie tot verandering.
Indien de lezeres zich er na zelfonderzoek van bewust wordt dat zij anorexia heeft, vindt zij in de tweede helft van het boek een zelfhulpprogramma, dat indien goed gevolgd, zou kunnen leiden tot herstel. Er worden strategieën en technieken beschreven die ook worden gebruikt bij de professionele behandeling van de stoornis. De auteur besteedt veel aandacht aan motivatie, adviseert om hulp te zoeken bij de stappen en geeft adviezen aan de omgeving hoe te handelen. Tot slot schrijft hij dat als er onvoldoende herstel optreedt, zo snel mogelijk professionele hulp moet worden gezocht.
Dit zelfhulpboek is eerder verschenen in 1998 en het kan als een compliment voor de schrijver worden beschouwd dat de uitgever besloten heeft tot een heruitgave. Patiënten met anorexia nervosa en hun omgeving vormen een relatief kleine doelgroep, voor wie het boek in een behoefte heeft voorzien. In dit opzicht is het jammer dat het transdiagnostisch perspectief ontbreekt, waardoor een grotere groep patiënten met een eetstoornis (vooral degenen met een eetstoornis niet anderszins omschreven) zich aangesproken zou kunnen voelen.
In hoeverre een zelfhulpboek werkelijk tot herstel kan leiden bij anorexia nervosa blijft de vraag. Er is hiervoor nog geen evidence vanuit onderzoek. Uit de aansporingen van de auteur om vertrouwenspersonen of professionele hulp te zoeken lijkt hij dit ook te onderkennen. Het boek biedt in ieder geval een goede stap tot bewustwording en acceptatie van de problematiek en kan zeker bijdragen aan het herstelproces, al of niet in combinatie met een zelfhulpgroep of professionele hulp.
S. Fleminger