Suïcidaliteit bij kinderen en jeugdigen: de noodkreet gehoord? Een praktijkevaluatie in de crisisdienst in Utrecht
achtergrond In Nederland bestaan er schattingen over jongeren wat betreft de prevalentie van suïcidale ideatie (15-25%) en suïcidepogingen (1,3-10,1%). Het aantal suïcides onder kinderen en jeugdigen bedraagt al jaren ongeveer 50 per jaar, hetgeen voornamelijk 15-19-jarigen betreft. De aandacht voor preventie van suïcide onder jongeren neemt toe.
doel Beschrijving van het aandeel van suïcidaliteit en risicofactoren onder jongeren die worden beoordeeld door de crisisdienst van Utrecht.
methoden De studie betreft dossieronderzoek en alle aanmeldingen voor spoedbeoordelingen voor kinderen en jeugdigen (tot en met 18 jaar) bij de crisisdienst Utrecht in 2005-2007. Van de 1827 contacten bij de crisisdienst waren er 95 voor kinderen. Bruikbare gegevens zijn beschikbaar voor 85 kinderen: de geselecteerde kenmerken zijn aanmelder, reden van aanmelding, etniciteit, gegevens over eerdere zorg en familie-anamnese, dsm-iv-classificatie, en beleid door de crisisdienstmedewerkers.
resultaten Bij 50 jongeren was sprake van enigerlei suïcidaliteit: acht deden een poging, 15 maakten aanstalten tot suïcidaal gedrag en bij 27 waren er suïcidale ideaties of suïcidale uitspraken. Ruim de helft was reeds in contact geweest met hulpverlening. Het aandeel van Turkse meisjes leek relatief groot. Bij ruim een derde was er sprake van psychiatrische problematiek bij de ouders. Meest frequente diagnosen betroffen ouder-kindrelatieproblematiek, gedragsproblemen, depressie en aanpassingsproblemen. De meeste kinderen kwamen of bleven in zorg; vier keer kwam het tot opname. Voor 10 kinderen kwam geen vervolgbeleid. Alcoholgebruik, eerdere suïcidaliteit en automutilatie kwam in gelijke mate voor (steeds circa 25%) bij mildere suïcidaliteit (ideatie/uitingen) alsook bij ernstiger suïcidaliteit (gedrag).
conclusie Een beperking van de huidige dossierstudie was dat niet alle risicofactoren toereikend werden gerapporteerd, zoals pesten, opleidingsniveau of middelengebruik bij de ouders. Niettemin keren diverse bekende risicofactoren voor suïcide terug in deze populatie van jeugdigen-in-crisis: eerdere suïcidaliteit en kinderen van ouders met psychiatrische problemen (kopp).