Psychiatrische diagnostiek als narratieve interactie
inhoud van de workshop Verhalen
van patiënten over klachten en problemen worden
in de diagnostiek gefixeerd in symptomen, syndromen (dsm iv-klassen) en diverse psychiatrische
concepten. Tijdens dit vertaalproces waarin
de psychiater de heterogene informatie noodzakelijkerwijs
moet vereenvoudigen tot een overzichtelijke
diagnose, gaat onvermijdelijk informatie
verloren. Schokkende of pijnlijke verhalen stollen
in medisch-technische contextloze hyponarratieven;
van de kleurrijke film van het dramatische
leven van de patiënt resteert een zwart-witfoto. In
het psychiatrisch diagnostisch denken kan dit
reducerend stollingsproces leiden tot denkfouten
waarbij psychiatrische categorieën worden gezien
als een reëel bestaande entiteit. Gevolgen hiervan
zijn fixaties in de ziekterol en cirkelredeneringen
zoals: hij is zo druk door de adhd. In de huidige
psychiatrie wordt dit reductieproces versterkt
door een sciëntistische attitude waarin eenzijdig
de nadruk wordt gelegd op evidence-based medicine
en zorgrationalisering. Van groot belang
voor een goed begrip van patiënten is dat de
psychiater steeds weer teruggrijpt op het oorspronkelijke
patiëntenverhaal. Hierdoor worden
diagnostische stollingen gedynamiseerd en gerecontextualiseerd.
Achter vaste definities van bijvoorbeeld
vernauwd bewustzijn, waan, ontbrekend
ziektebesef, depressie blijken unieke patiëntenbelevingen
(narratieven) schuil te gaan die
nopen tot een voortdurend diagnostisch onderhandelingsproces:
een afstemming van het verhaal
van de patiënt en het professionele verhaal
over de patiënt. Onder die afstemming valt ook het
door de patiëntenvereniging Anoiksis gelanceerde
alternatief voor schizofrenie: 'disfunctioneel perceptiesyndroom'.
In de workshop zal het diagnostisch
stollingsproces met de daarbij voorkomende
denkfouten worden besproken. Daarnaast wordt
bediscussieerd hoe dynamisering van onze psychiatrische
begrippen kan leiden tot creatieve psychiatrische
behandelingen.
vorm Twee korte voordrachten over de
stolling en de dynamisering van diagnostische en
psychiatrische concepten aan de hand van vignetten.
Uitgaande van enkele stellingen wordt de discussie
gestimuleerd.
leerdoelen Verruimen van de psychiatrische
diagnostiek met meer oog voor het verhaal
van de patiënt. Onderhandelen over de diagnose.
Gevoelig worden voor eenzijdig
biomedische fixaties van psychiatrische concepten
en daarbij voorkomende denkfouten. Een creatieve
kijk op psycho-educatie.