Er zijn inmiddels zo'n vijftig Oxford Handbooks gericht op medische specialismen. Deze tweede druk van dit handboek voor psychiatrie heeft ondanks de 977 pagina's een zeer handzaam formaat. Het boek is overzichtelijk en beknopt qua opzet, maar is inhoudelijk indrukwekkend uitgebreid. De auteurs hebben zich duidelijk gericht op actief, praktisch klinisch gebruik. Hiertoe werken ze met schematische weergaven, symbolen, afkortingen, kleurtjes, tabellen etc. Ondanks de klinische insteek is er ook aandacht voor beschouwende aspecten zoals 'de rol van de psychiater', historische achtergronden en beeldvorming. In deel 1 komen het psychiatrisch onderzoek, symptomen en tests uitgebreid aan bod. Hierna volgt een dictionary of psychiatric symptoms. Een paginaverwijzing naar relevante hoofdstukken had hierbij handig geweest, hoewel de index achterin vrij compleet is. Dan volgt een hoofdstuk over evidence- based psychiatrie. In deel 2 beschrijven de auteurs de grote psychiatrische stoornissen uit de dsm-iv, variërend van organische ziekten die psychiatrische symptomen met zich mee kunnen brengen, psychotische stoornissen en stemmingsstoornissen tot persoonlijkheidsstoornissen. Ook de ouderen- en de kinderpsychiatrie worden behandeld. Hierna komen onder andere aan bod: forensische en transculturele psychiatrie, consultatieve psychiatrie, middelenmisbruik en psychotherapie. Vrijwel elk hoofdstuk start met een introductie met enkele beschouwingen, aandacht voor bijvoorbeeld het historisch perspectief en bekende wereldburgers met de stoornis of literatuur over de desbetreffende stoornis. Dergelijke extra's, evenals casuïstiek of aandacht voor een specifiek fenomeen binnen de desbetreffende stoornis, verwacht je niet in een 'handboek', maar deze maken het wel extra lezenswaard. Daarna volgt een overzicht betreffende de diagnostiek, epidemiologie en etiologie, prognose en behandeling. Hierbij staan veel praktische tabellen, bijvoorbeeld gericht op interacties, medicatieopbouw, somatische controles en bijwerkingen. De laatste twee hoofdstukken betreffen allereerst therapeutic issues, bijvoorbeeld medicatietrouw, bijwerkingen zoals metabool syndroom en parkinsonisme, zwangerschap en somatische comorbiditeit. Hierin mis ik informatie over het cytochroom P450-systeem. Ten slotte komen difficult and urgent situations aan bod, bijvoorbeeld suïcidepogingen, ernstige gedragsproblematiek, de 'manipulatieve patiënt' en katatonie. De informatie over wetgeving en de adressen van patiënten- en beroepsorganisaties zijn gericht op Groot-Brittannië. Het boek is inderdaad een handboek: handzaam, compact en praktisch. Maar daarbij is het dermate gedetailleerd en verrassend compleet dat het zichzelf met deze term wat tekortdoet. Een heel prettig boek voor artsen in opleiding tot psychiater, maar ook voor somatici die met psychiatrie geconfronteerd worden. Ook voor psychiaters valt er veel in te ontdekken. Zij zullen het kunnen gebruiken als praktische leidraad als zij voor problematiek gesteld worden waar zij niet frequent mee te maken hebben.

M.J. Gosselink