achtergrond Zoals in alle westerse landen verblijven in de Nederlandse gevangenissen sinds enige decennia steeds meer gedetineerden met psychiatrische stoornissen. Ongeveer 10% van de gedetineerden heeft een ernstige as-I-stoornis en 50% een as-II-stoornis. Vaak hebben zij een ggz-verleden.
doel Voor het gevangeniswezen vormen deze patiënten een uitdaging. Ten eerste ontwrichten zij de normale gang van zaken in de inrichtingen door opvallend en storend gedrag. Ten tweede hebben ze recht op adequate behandeling en verzorging.
methoden Voor de gedetineerden/patiënten die niet naar de ggz kunnen worden overgeplaatst is in het gevangeniswezen een stelsel van voorzieningen ontwikkeld: een consultatieve dienst per arrondissement (het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (nifp)), een aantal zorgafdelingen (die op korte termijn in het kader van het project Vernieuwing Forensische Zorg zullen worden gecentreerd in vijf penitentiair psychiatrische centra), en als zwaarste schakel in de zorgketen een landelijke crisisinterventieafdeling: de foba (Forensische Observatie en Begeleidings Afdeling) te Amsterdam, waar jaarlijks op 66 bedden ongeveer 320 patiënten worden opgenomen en behandeld.
resultaten De praktijk van de crisisbehandeling in de foba wordt gepresenteerd. Er worden zeven typen crises onderscheiden met elk een specifiek behandeltraject, waarbij niet alleen naar de 'korte baan' gekeken wordt, maar nadrukkelijk ook met een 'longitudinale' blik naar de voorgaande en toekomstige behandelcarrière van de patiënt. Hierbij wordt aangegeven welke tekortkomingen in communicatie en verkeer tussen justitiële en algemene geestelijke gezondheidszorg de continuïteit van behandeling nog in de weg staan. |
conclusie De crisisinterventie is onderdeel van het project Vernieuwing Forensische Zorg. In dit project wordt de behandeling van gedetineerden met psychiatrische stoornissen vanaf 2008 in samenhang gebracht met de algemene geestelijke gezondheidszorg. Justitie zal de 'vernieuwde forensische zorg' zelf leveren of inkopen bij de ggz. Hiertoe heeft een overheveling plaatsgevonden van awbz-gelden naar Justitie.