December 1981 verscheen een gedetailleerd artikel in The New England Journal of Medicine waarin immuundeficiëntie in verband werd gebracht met een cluster van infecties. In 1982 werd duidelijk dat acquired immune deficiency syndrome of aids, zoals het in 1982 werd genoemd, vooral wordt overgedragen door bloedcontact (transfusies, vervuilde naalden) en door seksuele contacten. Vanaf 1983 verschijnen de eerste artikelen over de psychosociale en psychiatrische aspecten van aids. Sindsdien veranderde de betekenis van de ziekte van het hebben van een onbehandelbare infectieziekte tot een in principe te behandelen chronische aandoening waaraan inmiddels 39 miljoen kinderen, vrouwen en mannen wereldwijd lijden. De haart-therapie, waarbij van zeer actieve antiretrovirale middelen gebruikgemaakt wordt, heeft geleid tot een spectaculaire afname in morbiditeit en sterfte onder hiv-geïnfecteerden en aidspatiënten. Maar deze patiënten hebben lang niet allemaal in voldoende mate toegang tot adequate geneeskundige behandeling. Er is waarschijnlijk geen andere ziekte waarbij de somatische en psychiatrische aspecten zo nauw met elkaar verbonden zijn als bij aids. Het biopsychosociale model kan dan ook aan dit ziektebeeld, zoals aan weinig andere, worden geïllustreerd. In dit fraai uitgevoerde en goed leesbare tekstboek, bestaande uit 41 hoofdstukken, wordt een overzicht gegeven van deze aspecten en van de gevolgen van aids voor de volksgezondheid. Er zijn hoofdstukken betreffende psychiatrische stoornissen en hiv-infectie, neuropathologische manifestaties, aids en psychiatrische problemen gedurende het leven en comorbide ziekten, en er is aandacht voor psychiatrische en psychotherapeutische behandelmogelijkheden. Tevens wordt stilgestaan bij ethische vraagstukken rond aids en de mogelijke somatische en psychologische gevolgen voor werkers in de gezondheidszorg die met aidspatiënten te maken krijgen. Hoewel het boek voor een deel geënt is op de situatie rond aids in de Verenigde Staten, waar het bijvoorbeeld gaat om de zorg voor daklozen en de situatie in de gevangenissen aldaar, bevat het boek zeer veel goed geschreven en samenhangende hoofdstukken met actuele literatuurgegevens (tot en met 2006). Het is daarmee relevant voor psychiaters die werken met aidspatiënten en voor ziekenhuispsychiaters en het is zeker geschikt als naslagwerk in de bibliotheek van ziekenhuizen en instellingen.

L. Timmerman