achtergrond De who stelde in 2003 dat er meer gezondheidswinst te behalen zou zijn middels het bevorderen van therapietrouw dan door het ontwikkelen van nieuwe medicijnen. Ongeveer 50% van de patiënten met schizofrenie is niet (volledig) medicatietrouw. Patiënten die stoppen met het gebruik van antipsychotica hebben een sterk verhoogde kans op terugval.

doel Wat zijn volgens patiënten en hulpverleners van de ggz Noord- en Midden-Limburg oorzaken van en oplossingen voor onvolledige medicatietrouw. Het onderzoek naar medicatietrouw werd tevens beschouwd als een interventie ter bevordering van de bewustwording en het bewerkstelligen van actieve aandacht voor het probleem.

methode Bij de patiënten werd onder meer de Drug Attitude Inventory (dai-30) afgenomen. De hulpverleners (sociaal verpleegkundige, arts en psychiater) kregen tweemaal een vragenlijst voorgelegd, waarbij o.a. de Clinician Rating Scale (crs) werd gebruikt. De meting naar het effect van het onderzoek zelf werd 6 weken na aanvang verricht.

resultaten Van de 77 hulpverleners die betrokken zijn bij de behandeling van patiënten met schizofrenie hebben er 62 (80%) de elektronische vragenlijst geretourneerd. In totaal hebben 41 patiënten met schizofrenie deelgenomen (59% man; leeftijd 43,3 jaar; 78% poliklinisch). Het door hulpverleners geschatte percentage volledige medicatietrouw is 58%. Hulpverleners noemen het vaakst bijwerkingen en gebrekkig ziekte-inzicht als oorzaak en psycho-educatie als oplossing. Patiënten geven het vaakst gebrek aan structuur aan als oorzaak en zien in het vergroten hiervan tevens de belangrijkste oplossing (herinnering, medicatiedoosje en dagstructuur). Bijwerkingen worden door patiënten vrijwel niet genoemd als oorzaak. Hulpverleners hebben een sterke voorkeur voor depotmedicatie, patiënten daarentegen niet. Van de hulpverleners geeft 74% aan dat zij zich door het onderzoek er meer bewust van zijn geworden dat medicatietrouw bij schizofrenie actief aandacht behoeft en 20% heeft bovendien reeds het eigen (behandel)beleid omtrent medicatietrouw aangepast.

conclusie Onderzoek naar medicatietrouw dient zich vooral te richten op het bevorderen ervan. Interventies dienen toepasbaar te zijn in de praktijk van alledag.