leerdoel Kennisnemen van het belang van preventie in de zorg voor vrouwen met psychiatrische klachten in de vruchtbare leeftijd. Besproken worden de volgende, vooral niet-medicamenteuze strategieën hiertoe: (1) adequate anticonceptie; (2) vroege screening van klachten door de verloskundige; (3) psychiatrische dagbehandeling tijdens de zwangerschap; en (4) post-partumzorg voor de moeder-kindinteractie.

Preventieve zorg rondom zwangerschap en opvoeding staan hoog op de politieke agenda. Zo wordt in een recent verschenen Gezondheidsraadrapport gepleit voor preconceptiezorg en wil het kabinet een netwerk van Centra voor Jeugd en Gezin organiseren met als doel kinderen gezond en veilig op te laten groeien.

Psychiaters dienen bij elke patiënte in de vruchtbare leeftijd rekening te houden met de mogelijkheid van een zwangerschap en de invloed die psychiatrische klachten zouden kunnen hebben op het verloop van de zwangerschap en op het vervullen van de ouderrol. De psychische gezondheid van de (aanstaande) moeder of juist het ontbreken daarvan staat immers in direct verband met het welzijn van het kind. Het is bijvoorbeeld bekend dat stress bij de moeder een negatieve invloed heeft op de zwangerschapsuitkomst en dat het hebben van een psychiatrische stoornis van invloed kan zijn op de hechting tussen moeder en kind.

Binnen het Erasmus mc in Rotterdam bestaat een lange historie van multidisciplinaire zorg voor vrouwen met psychiatrische klachten die zwanger zijn of dat willen worden of dergelijke klachten krijgen na de bevalling. In de workshop vertellen sprekers vanuit de psychiatrie, gynaecologie en verloskunde over aangrijpingspunten voor preventieve zorg waarmee in dit kader ervaring is opgedaan. Aan bod zullen komen: (1) de rol van de psychiater in het voorkómen van ongewenste zwangerschappen bij psychiatrische patiënten in de vruchtbare leeftijd, (2) vroege screening van psychiatrische symptomen in de algemene verloskundige praktijk, (3) de resultaten van een in 2005 gestarte dagbehandeling om de zwangerschap bij vrouwen met klachten van angst, paniek en depressie zoveel mogelijk zonder stress en medicatie te laten verlopen, en (4) de zorg voor en het onderzoek naar de moeder-kindinteractie als vrouwen samen met hun baby worden opgenomen in de psychiatrische kliniek.