leerdoel Inzicht in het belang en de mogelijkheden voor samenwerking tussen volwassenenpsychiatrie en jeugd(gezondheidszorg) voorzieningen ter preventie van ernstige opvoedingsproblematiek bij ouders met psychiatrische problemen.

achtergrond Basiszorgcoördinatie is een preventief zorgcoördinatieprogramma voor gezinnen met een combinatie van ernstige psychiatrische stoornissen bij de ouders en een accumulatie van bekende risicofactoren voor kindermishandeling of verwaarlozing. Ouders kunnen daardoor hun kinderen niet de zorg en de aandacht geven die ze nodig hebben om zich gezond te ontwikkelen. Basiszorgcoördinatie biedt kinderen van ouders met psychische problemen ((kopp)-gezinnen) langdurig ondersteuning in de vorm van monitoring van risicofactoren, opvoedgedrag en vroege signalen van probleemgedrag bij de kinderen en biedt vroege interventies en zorgcoördinatie. doel kopp-kinderen beschermen tegen risicofactoren die het opvoeden en hun sociaalemotionele ontwikkeling bedreigen.

methode Basiszorgcoördinatie is gericht op de totstandkoming en het gebruik van een goed samengesteld pakket van voorzieningen door het gezin, afgestemd op de risico's van het gezin en samenwerking tussen betrokken instanties. De werkwijze bestaat uit drie onderdelen: (a) risicobeoordeling, (b) planning en coördinatie en (c) monitoring en evaluatie. De basiszorgcoördinator inventariseert risico's in de gezinsomstandigheden die kunnen leiden tot inadequaat opvoedgedrag en de ontwikkeling van de kinderen kunnen bedreigen. Op basis van deze risicobeoordeling wordt een interventieplan voor het gezin gemaakt en in een gemeenschappelijk overleg met de ouders en de betrokken instellingen uitgewerkt. Belangrijke interventies zijn (1) bemiddeling bij en verwijzing naar gezinsverzorging en kinderopvang, (2) opvoedingsondersteuning: advies en feedback op hun opvoedkundig functioneren, en het omgaan met belangrijke stressoren en (3) mediation bij echtscheiding, gericht op de belangen van de kinderen. De basiszorgcoördinator volgt de uitvoering van dit plan en is verantwoordelijk voor daadwerkelijke actie ingeval het opvoeden gevaar loopt, bijvoorbeeld bij een psychiatrisch recidief.

resultaten Pre- en postmetingen laten verbetering zien bij 61-83% van de gezinnen (gerandomiseerde klinische trial is gepland). De interventie wordt goed ontvangen door de ouders en samenwerkingspartners.

conclusie Een zinvol project gezien de positieve resultaten, de huidige schaarste aan evidence- based interventies in de jeugdhulpverlening en het huidige gezinsbeleid van de overheid.