Suïcidaliteit, een systemische benadering
leerdoel Het verkrijgen van een breder arsenaal aan interventiemogelijkheden bij patiënten aangemeld met suïcidale klachten en/of suïcidaal gedrag. Deze technieken zijn ook te gebruiken bij langer durende contacten of opgenomen patiënten.
Een psychiatrische crisisdienst krijgt vaak te maken met aanmeldingen van patiënten die zich suïcidaal uiten. Via de verwijzer komt dan het verzoek om beoordeling van de ernst van de suïcidaliteit en om interventie.
In deze cursus wordt ingegaan op de wijze waarop de afdeling Acute Psychiatrie van Jellinek- Mentrum omgaat met dergelijke aanmeldingen. Binnen de op deze afdeling ontwikkelde visie, staat de op verandering gerichte aanpak en systemische betrokkenheid centraal. In de praktijk blijkt namelijk dat de betrokkenheid van familie, vrienden, buren en andere belangrijke personen rondom de patiënt een positieve invloed heeft op de behandeling en het probleemoplossend vermogen van patiënt en omgeving bevordert.
Ook hulpverleners die tot dan toe betrokken zijn bij de patiënt, worden uitgenodigd om mee te denken met de manier waarop de ontstane crisis gebruikt kan worden om tot een systemische verandering te komen. Het gaat er vooral om dat de hulpverlener de patiënt en het systeem ondersteunt en dat de behandeling/plan van aanpak waartoe wordt besloten ook daadwerkelijk wordt gedragen door de patiënt en het systeem. De hulpverlener vervult hierbij een faciliterende rol, anders dan die van traditionele 'oplosser'.
Vragen die aan de orde komen, zijn: hoe worden de achterliggende oorzaken van suïcidale gedachten en gedrag geëxploreerd in een systemische context, hoe wordt omgegaan met privacywensen van patiënt binnen deze systemische benadering en hoe worden vervolgens de effectiefste (systemische) interventies ontworpen? Hoewel dit moeilijk te onderzoeken of te staven valt, hopen de hulpverleners met deze systemische aanpak uitingen van suïcidaliteit te verminderen en uiteindelijk suïcides te voorkomen op korte en langere termijn.
De werkwijze wordt aan de hand van 2 korte inleidingen besproken, de vaardigheden worden geoefend aan de hand van casuïstiek (bij voorkeur ingebracht door de deelnemers) en eventueel rollenspellen.