achtergrond star*d laat zien dat volledig herstel (sustained recovery) van de depressie voor veel patiënten moeilijk bereikbaar is. De consequenties van een onvolledig herstel zijn onder andere: verhoogde kans op terugval, sociaal disfunctioneren en verminderde arbeidsproductiviteit.

doel In de presentatie wordt ingegaan op de moeilijkheden die patiënten met een depressiestoornis ondervinden om herstel op de langere termijn te bereiken. De consequenties voor de zienswijze op het concept depressie komt aan bod alsmede een voorstel voor stadiëring van depressie op basis van longitudinale data.

methode De effectiviteit van de vier behandelstappen in het star*d-onderzoek, gecombineerd met de terugvalpercentages, worden hiervoor gebruikt.

resultaten In de vier op elkaar volgende stappen van het star*d-onderzoek werd bij cumulatief 67% van de patiënten remissie bereikt (38,6, 30,6, 13,7 en 13,0%). Het terugvalpercentage over 12 maanden follow-up bedroeg voor de afzonderlijke stappen respectievelijk 33,5, 47,4, 42,9 en 50. Na 12 maanden was voor elke afzonderlijke behandelstap nog respectievelijk 25,6, 16,1, 7,8 en 6,5% van de patiënten in remissie.

conclusies Zeker na de tweede behandelstap leveren de farmacologische behandelingen weinig extra resultaat op. Het beoogde doel van depressiebehandeling, volledig herstel, is voor een groot deel van de patiënten niet haalbaar. Depressie is voor een aantal patiënten niet zozeer een episodische aandoening, maar een chronische conditie, waarbij de klachten komen en gaan. De nu beschikbare interventies beïnvloeden het beloop minder dan gehoopt. De belangrijkste vraag is voor wie de onderzochte interventies zinvol zijn en welke patiënten meer baat hebben bij andere behandelmethoden, bijvoorbeeld die gebaseerd op zelfmanagementtechnieken. Besproken wordt een stadiëring van de depressie op basis van longitudinale data zoals ziektebeloop, eerdere episoden en respons op eerdere behandeling. Hierdoor is het wellicht mogelijk de timing van verschillende interventies voor depressie beter te laten aansluiten bij de behoefte van de patiënt.