mashbank en Routine Outcome Monitoring: van genotype naar fenotype
achtergrond In genetische epidemiologische en tweelingstudies wordt een erfelijkheid van 30-40% gevo nden voor zowel depressies als angststoornissen. Tot op heden is de genetische basis van deze multifactoriële aandoeningen niet ontrafeld. Oorzaken hiervoor zijn onder andere de complexe interactie tussen omgevingsfactoren en vele polymorfismen die waarschijnlijk betrokken zijn, de heterogeniteit van de klachten of diagnose (het fenotype), het voorkomen van veel comorbiditeit, en methodologische problemen van veel genetische studies, waaronder een kleine groepsgrootte. Het is bekend dat bij stemmings-, angst- of somatoforme (sas-)stoornissen de hpa-as vaak ontregeld is. Ook is bekend dat omgevingsfactoren zoals het doormaken van jeugdtrauma een rol spelen bij het ontstaan van sas-stoornissen. In de mashbank wordt van alle ambulante sas-patiënten in Rivierduinen en het lumc die deelnemen aan de routine outcome monitoring (rom) dna verzameld voor genotypering van hpa-as gerelateerde genen. Ook wordt een cortisol-dagcurve gemeten in het speeksel en wordt een dexamethasonsuppressietest uitgevoerd; deze dienen als maat voor het functioneren van de hpa-as. Omgevingsfactoren zoals jeugdtrauma worden gemeten in de rom.
doel Het in de mashbank verzamelde dna wordt gebruikt voor genotypering. Het genotype wordt gekoppeld aan het functioneren van de hpa-as en aan het fenotype zoals dat is vastgesteld middels rom. Op deze manier is onderzoek mogelijk naar polymorfismen van aan de hpa-as gerelateerde genen, het functioneren van de hpa-as, het voorkomen en beloop van sas-stoornissen en de rol van jeugdtrauma hierin.
methode Op de polikliniek doneert de patiënt na het geven van informed consent speeksel/ wangslijmvlies waaruit dna wordt geïsoleerd. Thuis verzamelt de patiënt op zeven verschillende tijdstippen speeksel, de laatste maal na inname van 0,5 mg dexamethason. In het speeksel wordt cortisol gemeten. Deze data worden anoniem gekoppeld aan gegevens over diagnose, behandelbeloop en jeugdtrauma, verkregen met de rom.
resultaten De mashbank is in juni 2007 van start gegaan. De eerste resultaten worden in 2008 verwacht.