Aan leerboeken kinder- en jeugdpsychiatrie bestaat geen gebrek. Er zijn Nederlandstalige leerboeken voor specialisten (Verhulst e.a. (2003) in de serie Kinder- en Jeugdpsychiatrie; Cohen 2004), en voor studenten (Doreleijers e.a. 2006; Verhulst 2006). Internationaal zijn er voor specialisten de toonaangevende leerboeken van Rutter & Taylor (Engels, laatste editie van 2002), van Lewis (Amerikaans, laatste editie samen met Martin e.a., 2007), van Wiener (Amerikaans, laatste editie samen met Dulcan, 2004) en sinds kort ook het Europese leerboek van Gillberg e.a. (2006; Wiznitzer 2006). Voor studenten en andere niet-specialistische belangstellenden zijn er dan nog het boek van Turk e.a. (laatste editie 2007) en het voorlopig onovertroffen boek van Goodman & Scott (laatste editie 2005). Je moet van goeden huize komen om binnen deze markt nog een plaats te veroveren. Dat zal wel lukken met het boek van Gowers, want het is een uitgave van het Royal College of Psychiatrists in het Verenigd Koninkrijk en wordt vast aangeschaft door alle Engelse artsen in opleiding als hulpmiddel voor hun specialistenexamen. Het boek is geschreven door ruim twintig uitsluitend Engelse auteurs en geeft beknopt informatie over de belangrijkste psychische stoornissen bij kinderen en adolescenten, en daarnaast over normale ontwikkeling, classificatie, gezondheidsrecht, principes van behandeling en subspecialisaties, zoals liaisonpsychiatrie en forensische kinder- en jeugdpsychiatrie. Het boek is de moeite waard voor hen die specifieke informatie over de kinder- en jeugdpsychiatrische praktijkvoering in het Verenigd Koninkrijk zoeken. Maar voor andere doeleinden kan ik het niet aanraden. De inhoud klopt wel, maar wordt weinig aantrekkelijk gepresenteerd. Er staan weliswaar nogal wat tabellen in het boek, maar de tekst blinkt over het algemeen niet uit in toegankelijkheid en structuur. Ook het saaie omslag en de knullige tekeningen bij het voorwoord maken dit boek weinig aantrekkelijk. Dat is anders met het boek, in naam onder redactie van Dulcan en Wiener, over de essentiële onderdelen van de kinder- en jeugdpsychiatrie. In naam, want de vermelding van de in 2002 overleden Jerry Wiener is er een uit respect. Hij was lange tijd de redacteur van The American Psychiatric Publishing Textbook of Child and Adolescent Psychiatry, een van de specialistische leerboeken van de uitgeverij van de American Psychiatric Association, die ook de dsm-boeken uitgeeft. De laatste editie van dit boek was bij zijn overlijden nog niet klaar. De redactie ervan is toen voltooid door Mina Dulcan, tevens eindredacteur van het Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. Van dit 1146 pagina's tellende boek uit 2004 voor specialisten is nu een korter en goedkoper boek gemaakt. Het is meer op essentiële onderdelen gericht en is in de eerste plaats bedoeld voor de algemene psychiater. Dit 'dunnere' boek telt nog altijd 805 pagina's, maar is toch een zeer geslaagd 'uittreksel' van de kinder- en jeugdpsychiatrie. Er moet een heel actieve bureauredactie aan het werk zijn geweest om dit boek met bijdragen van maar liefst 59 Amerikaanse specialisten tot zo'n homogeen, goed gestructureerd en helder product te maken. Er zijn hoofdstukken over normale ontwikkeling, diagnostiek en aanvullend onderzoek, en uiteraard over verschillende ontwikkelingsstoornissen, psychische stoornissen en stoornissen met een lichamelijke expressie. Ten slotte bevat het enkele capita selecta (kindermishandeling en suïcide). De behandeling komt aan bod bij de verschillende stoornissen en er is een apart hoofdstuk over psychofarmacologie. Het boek is voortreffelijk voor scholing en nascholing. Elk hoofdstuk wordt besloten met een aantal multiplechoicevragen die de lezer de gelegenheid bieden om te verifiëren of hij de 'essentials' van de 'essentials' te pakken heeft.

F. Boer