De laatste jaren verschijnen met de regelmaat van een klok (nieuwe edities van) omvangrijke, meestal Amerikaanse, boeken die het volledige verslavingsdomein proberen te omvatten. Dit boek is er een van en het ligt voor de hand het te vergelijken met zijn meest rechtstreekse concurrenten. Dit zijn Substance Abuse: a Comprehensive Textbook (Lowinson e.a. 2005), The American Psychiatric Publishing Textbook of Substance Abuse Treatment (Dom 2006; Galanter & Kleber 2004) en het omvangrijke Principles of Addiction Medicine (Graham e.a. 2003). Al deze overzichtswerken gebruiken hetzelfde inhoudelijke sjabloon: een eerste deel behandelt de neurobiologie van verslaving, daarna wordt een hoofdstuk gewijd aan elk middel, een derde deel wordt besteed aan behandelaspecten en tot slot vindt men hoofdstukken over specifieke doelgroepen of thema's. Het is opvallend dat men in deze boeken vaak dezelfde, gerenommeerde, auteurs terugvindt, telkens met een state of the art betreffende hun specialiteit. De vraag rijst waarom steeds meer van ditzelfde soort boeken verschijnen en wie hier, buiten uitgevers en auteurs, beter van wordt. Vaak zijn deze boeken het uithangbord van een wetenschappelijke vereniging en dit overzichtswerk is het product van de American Association of Addiction Psychiatry (aap). Ik was dan ook vooral benieuwd of dit boek zich zou onderscheiden door een bijzondere aandacht voor (neuro)psychiatrische aspecten van het vakgebied. Vergeleken met de andere drie is dit boek het kleinste en dunste. Vooral de hoofdstukken over psychosociale behandelvormen (individuele analytische en cognitieve therapie, familie- en netwerktherapie) zijn goed uitgewerkt en praktisch bruikbaar. De overzichten per product zijn degelijk, goed gestructureerd, maar duidelijk beknopter dan in de andere werken. Daarnaast bevat het beknopte, maar praktisch bruikbare informatie over allerhande thema's die relevant zijn voor de verslavingszorg, zoals laboratoriumcontroles, juridische aspecten en farmacotherapeutische (afbouw)schema's. De psychiatrische insteek is echter een gemiste kans en duidelijk minder uitgewerkt dan in The American Psychiatric Textbook of Substance Abuse Treatment. Het hoofdstuk over de neurobiologie van verslaving is, in vergelijking met de andere werken, (te) beknopt: slechts één summier hoofdstuk behandelt alle comorbiditeit en nergens vindt men degelijk uitgewerkte stukken over de (neuro)cognitieve aspecten van verslaving, genetica, beeldvorming of de verschillende etiologische pathways die verslaving met andere psychiatrische stoornissen verbinden. Samenvattend, een handig boek waarin je veel praktische informatie kunt vinden en dat dus vlot inzetbaar is binnen de verslavingszorg. Als vakgebied verdient verslavingspsychiatrie echter een beter uithangbord om haar identiteit te tonen. Misschien ligt er ook in ons taalgebied een terrein braak voor Vlaamse en Nederlandse verslavingspsychiaters om de handen ineen te slaan …

G. Dom