Behandeling in de volwassenenpsychiatrie is meestal individueel gericht. Mocht er al aan een systeemaanpak worden gedacht, dan is meestal de partnerrelatietherapie het meest voor de hand liggend. Vanuit een systeemtheoretisch perspectief is deze behandelsetting uiterst complex, de therapeut kan immers in de 'driehoek' gemakkelijk in conflict geraken waardoor de therapeutische ruimte nihil wordt. Dit boek van Vansteenwegen is een helder geschreven basisboek voor die behandelaars die regelmatig echtparen behandelen of partners bij de behandeling betrekken. Vansteenwegens evenwichtige benadering is als integratieve psychotherapie voor echtparen te omschrijven: hij integreert gedragstherapeutische, cognitieve, interactionele en ervaringsgerichte aspecten. Hij plaatst het geheel van zijn benadering in een systeemtherapeutisch kader. Hij heeft een rijke klinische praktijkervaring en heeft altijd oog gehad voor evidence-based behandelmethoden. Helpen bij partnerrelatieproblemen is in de eerste plaats een praktijkboek, vooral de teksten van de interventies zijn helder en doelgericht. De taal die de auteur in zijn interventies gebruikt is direct bruikbaar en toepasbaar in de praktijk. Het boek leest gemakkelijk door aansprekende casuïstiek. Kort wil ik ingaan op de meest aansprekende hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk behandelt de auteur het eerste contact. Hij gaat in op de aanmelding: wie van de partners meldt zich aan? Dit geeft meestal iets aan over de relatiedefinitie. De therapeut kan vragen of de andere partner hem ook belt of het verzoek doen dat beide partners hem een brief sturen. Vanuit de deskundigheid van de therapeut worden twee onderwerpen verkend: hoe de agressie wordt geregeld en hoe de seksualiteit is. De therapeut ontwikkelt verschillende hypotheses en komt uiteindelijk tot een samenvatting die relationeel is: het gaat over de omgang. De samenvatting wordt geformuleerd in termen van werken en leren: het behandelcontract wordt uitgewerkt. Hoofdstuk 2 behandelt de taxatiefase. De auteur gaat in op de voor- en nadelen van afzonderlijke gesprekken. Aan het eind van deze fase begint de therapie als de beide partners het 'rapport' van de therapeut accepteren. Hoofdstuk 4 behandelt de tijdruimtelijke opstelling: hoe kan de therapeut zich in de driehoek zo positioneren dat hij de therapeutische ruimte optimaliseert? Centraal in het boek is het hoofdstuk 9, waarin het onderhandelen onder de loep wordt genomen. De auteur beschrijft een methode van intiem onderhandelen. Na een hoofdstuk over het veranderen van de interactie wordt ingegaan op bewuste aanvaarding. Ik zou dit als volgt willen omschrijven: het zonder verwijten te maken met elkaar kunnen bespreken wat je niet aan elkaar kunt beleven. De hoofdstukken 13 en 15 gaan over aanpak van seksuele problemen en problemen met extradyadische relaties (vreemdgaan). Zij zijn zeer het bestuderen waard: praktisch, compact en helder. Vansteenwegen toont zich inspirerend in zijn boek: hij laat merken dat we een leuk vak uitoefenen.

J. Baars