Dit boekje is gebaseerd op vragen over medicijnen in het cliëntenblad Alter van de instelling voor geestelijke gezondheidszorg Altrecht in Utrecht. Deze vragen werden beantwoord door de geneesmiddelencommissie van Altrecht. Op basis van deze artikelen hebben de auteurs en andere medewerkers van deze instelling de inhoud van het boekje vormgegeven. Deze manier van werken heeft wel degelijk geleid tot een bundeling van zeer relevante vragen en antwoorden. De vragen hebben een eigentijds karakter. Goede voorbeelden hiervan zijn: Wat is beter: pillen of praten; Zijn geneesmiddelen tegen psychische klachten veilig te bestellen via internet; Mag ik met deze geneesmiddelen auto rijden? De kracht van het boekje is gelegen in de zeer praktische en relevante vragen die beantwoord worden. De doelgroep bestaat uit cliënten, familieleden en hulpverleners. Het boekje is ingedeeld in algemene informatie, bijwerkingen en besprekingen van alle groepen psychofarmaca: antidepressiva, antipsychotica, kalmeringsen slaapmiddelen, stemmingsstabilisatoren; en een categorie 'overig'. Tot deze laatste behoren de middelen tegen dementie, aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit en alcohol- en drugsverslaving. Het boekje besluit met een lijst van medewerkers en auteurs, gebruikte bronnen en lijsten met in alfabetische volorde de merknamen en de generieke namen van de meest gebruikte psychofarmaca in Nederland. Er zijn enkele punten van kritiek. Zo wordt er bij de indeling van de antipsychotica geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen klassieke en moderne antipsychotica, dat wekt wat verwarring en tevens wordt de beschrijving wat gefragmenteerd ervaren. Bij de kalmeringsmiddelen worden de indicaties gegeneraliseerde angststoornis en paniekstoornis beschreven. Het is verstandiger te beschrijven dat de benzodiazepinen geïndiceerd kunnen zijn bij reactieve angst en verwachtingsangst en dat de beide genoemde angststoornissen beter met antidepressiva behandeld kunnen worden als medicatie nodig is. Op pagina 32 wordt beschreven dat cliënten die lithium gebruiken voldoende moeten drinken. Het is veel relevanter hen erop te wijzen dat in geval van vochtverlies door hoge koorts, braken en/of diarree er het gevaar van intoxicatie bestaat. Het advies voldoende te drinken leidt bij de meeste patiënten tot het geforceerd drinken van grote hoeveelheden en de illusie dat dit intoxicaties voorkomt als er sprake is van vochtverlies door de hiervoor genoemde oorzaken. Een ander punt van kritiek is dat het boek een index ontbeert. Het gebruik van het begrip cliënten in plaats van patiënten heeft mogelijk te maken met het gebruik van deze term in geestelijke gezondheidszorginstellingen. Concluderend: dit is een uitstekend boekje voor patiënten en hun familieleden die meer willen weten over het gebruik van psychofarmaca. Het levert relevante objectieve informatie en is op een prettige, leesbare manier geschreven. Het boekje is handzaam en overzichtelijk gemaakt. Een aanrader voor patiënten.

W.W. van den Broek