ADHD bij vrouwen. Richtlijnen voor diagnostiek en behandeling.
adhd (attention deficit hyperactivity disorder; aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit) is een diagnose die sinds een paar decennia toenemende aandacht krijgt. De diagnostische criteria werden eerst vastgesteld voor kinderen, bij wie adhd veel meer voorkomt bij jongens dan bij meisjes. Naderhand richtte het onderzoek zich op adolescenten en volwassenen. In het voorliggende boek wordt gepoogd een overzicht te geven van de aspecten die specifiek zijn voor vrouwen. Men vindt in dit uit het Engels vertaalde boek een overzicht van psychiatrische, psychologische, neurobiologische, farmacologische, maatschappelijke en psychotherapeutische invalshoeken. De benaderingswijze van de verschillende auteurs is zeer uiteenlopend, van objectief informerend tot betogend en overtuigend. Een aantal bijdragen zijn goed onderbouwd. Zo wordt in hoofdstuk 3 op een zeer overzichtelijke manier het onderzoek samengevat over de (neuro)biologische verschillen tussen mannen en vrouwen en over de structurele (mri) en functionele (pet) beeldvorming van de hersenen bij adhd. De bijdrage over de farmacologische behandeling is helder gestructureerd en geeft een genuanceerde visie. Ook de hoofdstukken over comorbide psychiatrische aandoeningen, zoals depressie, angst en bipolaire stoornissen, geven klare actuele informatie en zijn met de nodige voorzichtigheid geformuleerd. Het hoofdstuk over verslaving is wat eenzijdig. Alleen zelfmedicatie wordt als mechanisme beschreven. Bij adhd is verhoogde impulsiviteit echter ook een bekende belangrijke risicofactor voor vroeger en excessiever experimenteren met alcohol en drugs. In een poging tot volledigheid wordt ook een overzicht gegeven van de mogelijke schadelijke gevolgen tijdens de zwangerschap van alle groepen van psychofarmaca, met inbegrip van antipsychotica. De relevantie voor adhd is niet zo duidelijk. Andere bijdragen trachten de lezer er vooral van te overtuigen dat adhd een onderschat fenomeen is. De kritische wetenschappelijke houding wordt hier ingewisseld voor een bekrachtigende tot strijdvaardige houding. Deze betogende stijl heeft mogelijk te maken met de controverse die ontstaan is in de vs over het wel of niet een echte aandoening zijn van adhd. Een eventuele erkenning heeft immers financiële implicaties voor de ziekteverzekering en de gehandicaptenwetgeving. Het is niet helemaal duidelijk voor welk publiek dit boek bedoeld is. Aangezien de samenstellers en hoofdauteurs in de vs apart en samen reeds verscheidene bestsellers over adhd op hun naam hebben, kan men veronderstellen dat zij ook deze keer hopen een breed publiek te bereiken. Dit komt het wetenschappelijk niveau niet altijd ten goede. Een aantal hoofdstukken is desalniettemin aan te bevelen aan elke collega met interesse voor dit actuele thema.
F. Matthijs