Psych ER
Dit boek bundelt een dertigtal verhalen van patiënten die zich op een algemene spoedgevallendienst hebben aangemeld wegens psychiatrische problematiek. Voor deze verhalen put de auteur uit het reservoir van zijn tienjarige ervaring in de acute psychiatrie (urgentiepsychiatrie). Dit is geen klassiek psychiatrisch tekstboek, maar eerder een 'pathografie' van de acute psychiatrie. Vanuit een existentieel filosofische en psychotherapeutische benadering gaat de auteur op zoek naar, en beschrijft hij, het levensverhaal en de individuele keuzes die patiënten uiteindelijk naar de spoedgevallendienst hebben gebracht.
Het ontwerp van de omslag (er in bloedrode en verhakkelde druk) verwijst expliciet naar de spanning, chaos en dreiging waarmee acute diensten in de populaire media worden geassocieerd. Als lezer verwacht men vanaf de eerste pagina's te worden meegezogen in een adrenalinepompende tekst, James Ellroy waardig. Helaas wordt deze belofte niet waargemaakt. De stijl is vlot, maar afstandelijk, met de auteur als een neutrale verteller van verhalen. Opvallend hierbij is het beperkte, lineair causale denkkader dat wordt gehanteerd in het zoeken naar de 'waarheid'. Dit gaat voorbij aan de complexiteit (de vele individuele factoren, contextuele factoren en loutere toevalligheden in circulaire beïnvloeding) van een acuut-psychiatrische aanmelding, en is aanmatigend gezien de in tijd beperkte duur van een acuut-psychiatrische evaluatie (eerder gericht op waarschijnlijkheden dan op zekerheden). Ter rechtvaardiging van zijn doelgerichte analyses (het ware verhaal dat aan de oppervlakte wordt gebracht), beroept de auteur zich herhaaldelijk op zijn uitgebreide ervaring. Deze eenzijdige benadering van acuut-psychiatrische verhalen en literatuur, vertaalt zich verder in de opgegeven referenties: een amalgaam van artikelen en handboeken, met zo goed als geen verwijzing naar actuele acuut-psychiatrische theorieën en onderzoek.
De omslag van dit boek zet aan tot lezen. Over de waarde van een existentieel-filosofische/psychotherapeutische benadering kan geen twijfel bestaan. Ook in de accidentele en momentane context van de acute psychiatrie verdient het hele verhaal van de patiënt zelf meer aandacht: dit om de patiënt en zijn aanmelding beter te begrijpen, en interventies toe te laten die ook op lange termijn kunnen renderen. De auteur faalt echter in de vertaling (te eenvoudig voorgesteld) en de integratie (niet aanwezig) van zijn benadering in de bestaande praktijk en theorievorming. Conclusie: you can't judge a book by looking at its cover.
J. De Fruyt