Dit boek is de weergave van de professionele worsteling die een tiental regionale instellingen voor begeleid wonen (ribw) doormaakten in hun zoektocht naar een andere identiteit. Die gedaanteverandering (lees 'profilering') was nodig in de globale evolutie van een sterk gecentraliseerd zorgaanbod naar de 'zorg op maat'-gedachte, ingebed in een maatschappelijk steunsysteem (mss).

Iemand die snel 'thuis' wil zijn in deze materie, adviseer ik te starten met hoofdstuk 5. Op de pagina's 114 en115 staat het ribw-menu, en vanaf pagina 121 volgt een uitgewerkte gevalsbeschrijving. Van belang is dat een mss naar voren wordt geschoven om de hiaten in de traditionele hulpverlening op te vangen. Te veel cliënten glippen door de mazen van het net. mss wil daarop het organisatorisch antwoord zijn.

Centraal staat de vraag van de cliënt. In overleg wordt nagegaan hoe deze bij wijze van spreken 'al shoppend' door de voor hem uitgekiende zorgprogramma's kan flaneren. In de praktijk is dit zowat een aardverschuiving, zowel in organisatorisch en mentaal opzicht, als in professionele vaardigheden. Op pagina 135 worden elf rollen onderscheiden voor de persoonlijke begeleider! Maar minstens zo belangrijk is dat de organisatie zich de vraag durft te stellen naar het eigen 'zijn'. Dit 'out' zich dan in zorgmodules.

De ribw ontwikkelden drie zorgmodules en één woonmodule die aansluiten op drie niveaus van hulpverleningsactiviteit: probleemgericht, omgevingsgericht én ontwikkelingsgericht. Het is vanzelfsprekend dat voor een ribw de woonmodule van de hoogste orde is. Elke module wordt opgevuld met zorgactiviteiten en ondersteunende diensten. Een belangrijke gedachte vond ik dat de 'zorgcoördinatie' kan verschuiven naargelang de evolutie van de zorgvraag. Overheerst op een bepaald moment (weer) de psychiatrische zorg, dan kan de coördinatie plaatsvinden vanuit een apz of riagg en niet meer in het begeleid wonen.

Tot slot wil ik u de termen 'multiloog' en 'kwartiermaker' niet onthouden. 'Multiloog' is het met uiteenlopende betrokkenen in gewone mensentaal hebben over psychiatrische ervaringen. 'Kwartiermaker' is militair jargon! Misschien hadden de auteurs dit beter kunnen vervangen door 'inburgeraar'? De bedoeling is immers de cliënt via onder meer het verenigingsleven op te nemen in de gemeenschap! Graag hadden we ook vernomen hoe andere professionele samenwerkingsinitiatieven reageren op de modulaire aanpak van de ribw.

J.P. Dziergwa