Dit handzame boek bevat bijdragen van bekende en minder bekende auteurs. Het bestaat uit drie delen. Eerst staat centraal wat motivatie tot gedragsverandering is, vervolgens hoe men in de praktijk delinquenten kan motiveren tot gedragsverandering en het boek besluit met een aantal capita selecta.

De eerste twee hoofdstukken beschrijven onder meer de spanning tussen (het ontbreken van) motivatie als selectiecriterium voor behandeling en de professioneel geïndiceerde noodzaak tot behandeling. Daarbij komen aan bod: de ontkenning of bagatellisering van het delict, het ontbreken van enige behoefte aan gedragsverandering en het afwijzen van elke vorm van hulp. Bij al deze vormen van gebrek aan motivatie wordt door de auteur een alternatieve interpretatie gegeven die een opening kan bieden voor het op gang brengen van een behandeling. Extrinsieke en intrinsieke motivatie, de wisselende interactieve en dynamische kenmerken van motivatie en motivering, en de ambivalentie ten aanzien van gedragsverandering worden in een wetenschappelijke context geplaatst. Het derde hoofdstuk beschrijft een stapsgewijs opgebouwd model hoe in individuele gevallen de motivatie of het ontbreken daarvan geëxploreerd kan worden.

Het tweede deel bevat een groot aantal praktische bijdragen over het op gang brengen en instandhouden van een therapeutische relatie, interviewtechnieken en het gebruikmaken van hulpbronnen in de omgeving van de betrokkene. De beschreven benaderingen zijn geenszins enkel van cognitief-psychologische herkomst. Zo wordt ook een beschrijving gegeven van wat zogenaamde dramatherapie zou kunnen betekenen in het motiveringsproces.

Het laatste deel is een heterogene verzameling van onderwerpen, waaronder ethische aspecten, een overzicht van de behandelings(on)mogelijkheden van psychopathie, het motiveren van psychisch gestoorde delinquenten en de rol van straf.

Dit boek heeft een heldere en systematische opbouw, die het zeer leesbaar maakt. Tegelijkertijd kan het als naslagwerk gebruikt worden bij bijzondere problemen bij het motiveren van delinquenten tot gedragsverandering. Trouwens, de inhoud overschrijdt in menig opzicht het toepassingsgebied van de forensische psychiatrie. Bovendien bevat het een groot aantal verwijzingen naar relevante literatuur.

Farrington schrijft op de achterflap dat hulpverleners die wanhopig worden van de confrontatie met mensen die hun hulp hard nodig hebben maar tegelijkertijd zeer moeilijk te betrekken zijn in een behandeling, zich optimistisch en gesterkt zullen voelen na het lezen van dit boek.

De praktijk is soms minder weerbarstig dan het lijkt!

B.C.M. Raes