In dit boek worden de mogelijkheden onderzocht van het zo goed mogelijk gebruikmaken van de combinatie - zo mogelijk de integratie - van psychotherapie en farmacotherapie bij de aanpak van patiënten met een psychiatrische stoornis.

De auteurs stellen zich ten doel de ervaren clinicus, de assistent in opleiding of andere hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg te leren: (1) vertrouwd te raken met de resultaten en beperkingen van het onderzoek naar gecombineerde behandelingen; (2) hoe farmacotherapie toe te passen tijdens psychotherapie; (3) hoe psychotherapie toe te passen tijdens farmacotherapie; (4) welke aspecten van belang zijn bij scheiding van deze beide behandelingen; (5) over de sequentiële aspecten van beide modaliteiten (wat kiezen op welk tijdstip); en (6) oog te krijgen voor de neurobiologie van psychotherapie.

Deel 1 van het boek omvat zes hoofdstukken over bovengenoemde onderwerpen en is zeer praktisch opgezet. De eerste vijf hoofdstukken zijn opgebouwd uit een korte inleiding, gevolgd door een grote reeks praktijkvoorbeelden en vignetten. Over deze vignetten worden vragen gesteld die vervolgens beantwoord worden. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een bespreking van de voornaamste reacties en commentaren van assistenten in opleiding op de casuïstiek.

In deel 2 worden in drie hoofdstukken de volgende onderwerpen uitgewerkt. Thase verkent de conceptuele en empirische basis om tot integratie van psychotherapie en farmacotherapie te komen. Hij bespreekt de rationale achter gecombineerde behandeling, de vaak onderschatte additieve en soms synergistische effecten van psychotherapie en farmacotherapie voor subgroepen van patiënten met een ernstige stoornis. Hij geeft een overzicht van die ziektebeelden die vaak beter reageren op een gecombineerde behandeling dan op psychotherapie alleen. Dit alles wordt onderbouwd met een overzicht van de onderzoeksresultaten op dit terrein. Tot slot wijst hij erop dat patiënten met schizofrenie of met een bipolaire stoornis niet met psychotherapie als enige modaliteit behandeld moeten worden.

Riba & Balon maken een sterkte-zwakteanalyse van de gescheiden behandeling (split treatment),ook triangulering in de behandeling genoemd. Ze doen duidelijke aanbevelingen om de vele valkuilen op dit terrein te omzeilen, waarbij communicatie en overleg tussen psychotherapeut en farmacotherapeut de sleutelwoorden zijn.

Blinder waagt zich aan een psychodynamische neurobiologische verkenning, gebaseerd op onderzoek van de hippocampus, de prefrontale cortex en de amygdala als centra waar gedrag, emotionele processen en geheugenprocessen worden geïntegreerd. Zowel psychotherapie als farmacotherapie zetten processen in gang die leiden tot veranderingen in genexpressie, tot wijzigingen in neuronale verbindingen en tot structurele aanpassingen in het brein.

De kracht van dit boek ligt vooral in de heldere en kernachtige bespreking van alle relevante aspecten en valkuilen bij de toepassingen van 'pillen en praten' en is een must voor psychiaters en voor psychiaters in opleiding.

E.C.A. Collumbien