Waarom dit onderzoek?

Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) is een veilige en effectieve behandeling voor depressie, die al geruime tijd wordt toegepast in de klinische praktijk. Sinds mei 2024 heeft rTMS een officiële plaats gekregen in de Multidisciplinaire richtlijn Depressie. Tot op heden is er weinig bekend over hoe de effectiviteit van rTMS zich verhoudt tot andere behandelingen voor depressie, zoals antidepressiva.

Onderzoeksvraag

Hoe verhoudt de effectiviteit van rTMS zich tot die van een volgende farmacologische stap op basis van het behandelalgoritme voor depressie?

Hoe werd dit onderzocht?

Deelnemers aan dit onderzoek waren patiënten met een unipolaire, niet-psychotische depressie die onvoldoende hadden gereageerd op ≥ 2 eerdere behandelpogingen.1 Zij werden gerandomiseerd naar behandeling met rTMS of de volgende farmacologische stap volgens het behandelalgoritme: een switch naar een tricyclisch antidepressivum, of toevoeging van lithium of een atypisch antipsychoticum. Beide groepen ontvingen daarnaast psychotherapie. Patiënten werden 8 weken gevolgd tijdens de behandelperiode. De primaire uitkomstmaat was verandering in ernst van de depressieve symptomen op basis van de Hamilton Depression Rating Scale (HDRS-17), met respons en remissie als secundaire uitkomstmaat.

Belangrijkste resultaten

Aan dit onderzoek namen 89 patiënten deel. Behandeling met rTMS resulteerde in een significant grotere afname van depressieve symptomen in vergelijking met medicatie, met een gemiddelde afname van respectievelijk 10,0 en 4,2 punten op de HDRS-17. Ook de respons- en remissiepercentages waren hoger in de rTMS-groep: 37,5% versus 14,6% voor respons en 27,1% versus 4,9% voor remissie.

Consequenties voor de praktijk

rTMS bleek effectiever dan een volgende farmacologische behandelstap bij patiënten met een moeilijk behandelbare depressie. Deze resultaten ondersteunen de opname van rTMS in de behandelrichtlijn en benadrukken het potentieel van rTMS om behandel­uitkomsten in deze patiënten­groep te verbeteren.

Literatuur

1 Dalhuisen I, van Oostrom I, Spijker J, Wijnen B, van Exel E, van Mierlo H, de Waardt D, Arns M, Tendolkar I, van Eijndhoven P. rTMS as a next step in antidepressant nonresponders: a randomized comparison with current antidepressant treatment approaches. Am J Psychiatry 2024; 181: 806-14.