Aanstellers of pechvogels? Burn-out ontrafeld
Nóg een boek over burn-out? De auteurs stellen de vraag, maar benadrukken het belang hiervan en dan met name van een grondige verkenning van een fenomeen waar zo moeilijk grip op valt te krijgen. Van het lezen van dit boek kun je in ieder geval geen burn-out oplopen. Naast de vele illustraties wordt opvallend helder geformuleerd. Soms is het wat schools, met steeds op een rode bladzijde een korte samenvatting na alle, in totaal negen hoofdstukken.
Van werkelijk alle denkbare kanten wordt het begrip burn-out belicht en beschouwd. Te beginnen met de ‘pechvogels’, ofwel de zeven ervaringsdeskundigen, onder wie een turnster, een neurobioloog en een dokter. Zij beschrijven op invoelbare wijze hun toch wel verschillende verhalen, bijvoorbeeld over hoe ze ‘tegen een muur aanliepen’ of ‘het donker in het hoofd werd’.
Vervolgens delen de auteurs in het hoofdstuk ‘Wat is het?’ de wetenschappelijke inzichten van professor Wilmar Schaufelie, klinisch psycholoog, met de lezer. Daarin komt ook de historie van de terminologie aan bod, beginnend rond 1900 met het voor de oudere psychiaters nog wel bekende begrip neurasthenie. Al in 1995 waarschuwde deze hoogleraar in de Volkskrant voor de sterke verschuiving van fysieke naar mentale belasting in de werkomgeving. Er wordt uitgelegd waarom er een verschil bestaat tussen werkstress, overspannenheid en een burn-out.
Vervolgens komen ook een huisarts, een praktijkondersteuner huisarts (POH-GGZ) en later een bedrijfsarts aan het woord. Juist voor deze professionals zal dit boek bedoeld en waardevol zijn. Zij kunnen het boek wellicht ook gebruiken als een vorm van voorlichting voor hun patiënten. Bijzonder zijn ook de inzichten van een kinderboekenschrijfster/filosoof: ‘Hoe vertellen we het de kinderen?’
Uiteraard komt er ook een psychiater, collega De Wachter, aan het woord. Onder de welluidende titel ‘De loden last van de moderne maatschappij’ bespreekt hij de invloeden van onze moderne maatschappij, het ‘ikkige’ en ‘het niet meer beluisterd worden’. Hij benadrukt het belang van het verhaal van de patiënt, dat hij veel belangrijker vindt dan terminologie of het stellen van een diagnose.
Al met al een erg gemakkelijk te lezen en door de diverse invalshoeken verhelderend boek. Voor een psychiater is het leuk om hiervan eens kennis te nemen. Al was het maar om zelf in de eigen werkomgeving en veranderende maatschappij in balans te blijven. Voor de ‘bevlogen workaholics’ onder ons is het een must…
J. Tilanus, psychiater, Tilburg