Het psychiaterechtpaar Sadock heeft samen met collega-psychiater Norman Sussman een update geschreven van Kaplan & Sadock’s pocket handbook of psychiatric drug treatment. Het betreft inmiddels de zevende editie. De auteurs beschrijven zelf geen doel van het boek, maar ik maak uit de indeling op dat ze per groep psychofarmaca beogen een overzicht te geven van de belangrijkste farmacologische eigenschappen, indicaties, werkingsmechanismen, bijwerkingen, interacties en doseringsadviezen.

Hierin schuilt direct een voordeel zowel als een nadeel: het is soms handig een klasse psychofarmaca op te zoeken, bijvoorbeeld als je al zeker weet dat je een monoamine-oxidaseremmer (mao-remmer) aan een patiënt wil voorschrijven; echter, wil je gericht informatie over een bepaald geneesmiddel zoeken, vind je niet voor elk middel overzichtelijk de nuttigste informatie. Het boek is daarom meer een naslagwerk voor situaties waarin je middelen uit een bepaalde groep of klasse wil vergelijken. Het is ook een handig naslagwerk voor bijwerkingen, omdat deze zeer uitgebreid worden weergegeven. Verder is het interessant dat soms een kort historisch overzicht wordt gegeven, zoals van het eerste antidepressivum, isoniazide (een mao-remmer), dat werd ontdekt dankzij de stemmingverbeterende eigenschappen van dit als tuberculostaticum op de markt gebrachte middel.

Voor de psychiater die dit boek wil gebruiken als voornaamste naslagwerk van medicatie die we in de psychiatrie voorschrijven, zie ik wel enige nadelen. Zo is de behandeling van bijwerkingen vaak niet accuraat (topiramaat i.p.v. bijvoorbeeld metformine als advies bij antipsychoticageïnduceerde gewichtstoename) en soms opvallend interventionistisch (modafinil bij sedatie door antipsychotica). Aangezien de auteurs geen referenties geven, is lastig op te maken of ze voor hun update gebruik hebben gemaakt van recente literatuur. Ook is het boek vaak onvolledig of misleidend, bijvoorbeeld als het gaat om doseringsadviezen van lamotrigine: hier wordt alleen een streefdosering gegeven, terwijl de belangrijkste doseringsoverweging bij dit middel is de dosering zeer geleidelijk in ongeveer anderhalve tot twee maanden te verhogen om zo het risico op ernstige dermatologische bijwerkingen te beperken.

Mijn indruk is dat de wellicht toekomstige, achtste editie zou kunnen profiteren van het toevoegen van enkele apothekers aan de auteurslijst en het vermelden van bronnen. Kortom, de zevende editie van Kaplan & Sadock’s pocket handbook of psychiatric drug treatment is welkom als naslagwerk voor de psychiater die groepen geneesmiddelen en/of bijwerkingen wil opzoeken, maar geen noodzakelijke aanschaf te midden van de vele alternatieve bronnen over psychofarmacologie, van online tot in boekvorm.