Filosofie bij herstel-ondersteuning. Opnieuw denken over geestelijke gezondheid
Dit boek bestaat uit de verzamelde teksten van de lezingenreeks ‘Herstel en Filosofie’ in 2017 en 2018 gehouden. De twee redacteuren stellen in de inleiding dat filosofie niet enkel helpend voor de herstelbeweging is, maar vooral een noodzakelijke band ermee vormt. Het is onhaalbaar om hier een samenvatting en analyse van de twaalf teksten te brengen. Een overzicht vanuit gedeelde overeenkomsten tussen auteurs is zinvoller.
Er zijn ten eerste de auteurs die vooral vanuit hun ervaringsdeskundigheid spreken en dit vormgeven in hun engagement in de herstelbeweging. Ze betreden nieuwe paden. Zo is Dienke Boertien de weg van Open Dialogue ingeslagen. Age Niels Holstein heeft het niet zozeer over betekenis van psychose als wel betekenis in psychose en het herstel hieruit. Een eye-opener.
Er zijn de auteurs die vanuit hun ervaringsdeskundigheid de weg van de filosofie zijn ingeslagen. Wouter Kusters beseft dat fenomenologie de ‘koninklijke weg’ tot een beter begrijpen van waanzin én herstel is. Daarenboven stelt hij de onverwachte – maar noodzakelijke – vraag: ‘Maar de hulpverleners, hoe helpen we hen?’ Rob Sips ontwikkelt zonder meer originele inzichten in zijn exploratie van de dialectiek van de aha- en anti-aha-ervaringen. Sanne van Driel confronteert ons vooral met de vraag naar de existentiële waarheid van depressie. De ‘voorzet’ vormt een beschouwing over Joy Division. Haar artikel is tevens een ‘aanzet’ voor …
… Bert van den Bergh. Zo zijn we bij de groep auteurs beland die ook vanuit hun professionaliteit ervaringsdeskundige zijn. Bert van den Bergh, psycholoog en filosoof, geeft een (ver)nieuw(end)e visie op depressie en de depressie-epidemie. Filosoof Paul Moyaert is duidelijk: ‘er is iets mogelijk waardoor je gezonder wordt in de waanzin’. Filosoof Henk Oosterling houdt een doorleefd en gedreven pleidooi voor ‘integrale gezondheid’, individueel én maatschappelijk. Cultuurfilosoof Gerard Visser wil dualiteiten en polarisering vermijden door zijn concept van een derde standpunt, gekenmerkt door spirituele terughoudendheid. Het artikel van filosoof Awee Prins is tegelijkertijd essay en manifest om een nieuwe herstelbeweging te denken.
Het laatste woord is aan Joeri Calsius, psycholoog en fysiotherapeut, in zijn verwijzing naar een titel van een boek van Nuccio Ordine: Het nut van het nutteloze.
Filosofie en herstel zijn nutte(loze) bondgenoten, zelfs noodzakelijke brothers in arms. Dit boek is het overtuigende bewijs.
M. Calmeyn, psychiater, Loppem