Acceptance and commitment therapy (act) is hot! Met nieuwsgierigheid begon ik dan ook aan deze Nederlandse vertaling van Inside this moment. A clinician’s guide to promoting radical change using acceptance and commitment therapy uit 2015.

Het boek is voor de praktiserende therapeut geschreven en geeft stap voor stap toelichting over wat act is, de verschillende theoretische con­cepten en hoe je die in praktijk kunt imple­menteren.

Opvallend is dat de auteurs claimen dat ze zich sterk laten beïnvloeden door de huidige ontwikkelingen binnen de neurowetenschappen.
In heel het boek worden hun uit-spraken en ideeën ‘ondersteund’
met neurowetenschappelijke ver­klaringen. Dit gebeurt echter dermate oppervlakkig en clichématig, dat ik, vanaf de eerste pagina’s, al een golf van aversieve gevoelens moest accepteren en actief mijn commitment moest aanspreken om het boek verder door te lezen. Een voorbeeld ‘Het probleem is dat deze ervaringen vaak van zichzelf pijnlijk zijn, en evolutionair gezien zijn ze neurologisch ook zo bedoeld’. Dit soort zinnen doet de oude neuropsychiater in mij struikelen. Wat hier precies mee bedoeld wordt, blijft volstrekt onduidelijk, maar dit soort uitspraken geurt sterk naar pseudowetenschappelijk onderbouwde ‘zelfhulp-goeroe’-boeken. Nog zo eentje, op pagina 92: ‘Het epicentrum van verbale verwerking lijkt zich in de orbitofrontale cortex te bevinden die vanuit een unieke locatie in de hersenen zowel de somatosensorische als visceraal-motorische input monitort’.

Abstractie makend van mijn neuropsychiatrische ergernis, toch enkele pluspunten. Voorop staat hier de uitgebreide beschrijving van de verschillende interventievormen die binnen act gehanteerd worden. Telkens geïllustreerd met een uitgebreide casus en een woordelijk verslag van delen van het therapiegesprek. Dit geeft de lezer een goed beeld van de inhoud en verloop van een act-therapie.

Het derde en laatste deel is, in korte hoofdstukken, gewijd aan het gebruik van act bij verschillende diagnostische probleemgebieden. Depressie, angst en paniek, posttraumatische stress, verslaving, zelfbeschadigend gedrag en verandering in leefstijl komen achtereenvolgens aan de orde. Op zich een mooi voorbeeld van het transdiagnostisch karakter van act, een concept dat jammer genoeg niet wordt aangeraakt in het boek.

Samenvattend: ik ben erg kritisch over dit boek. Op zich geeft het een concreet beeld van de behandelkamer van de act-therapeut en hiermee kan het informatief zijn voor de beginnende therapeut. Tegelijkertijd lijkt me juist de beginnende therapeut erg kwetsbaar om zich te laten beïnvloeden door de neuro-blabla en pseudowetenschap. Eindscore: er zijn betere boeken over act.

G. Dom, psychiater, Antwerpen