Intieme relaties. De psychologie van liefde en seks
Sociaal psycholoog Wim Koomen brengt in dit boek een grote hoeveelheid aan onderzoek over intieme relaties en seks samen. Hij ordent de hoofdstukken volgens het verloop van relaties, beginnend met de dromen en verwachtingen over romantische relaties, de factoren die fysieke aantrekkelijkheid beïnvloeden, het vormen van een romantische relatie, een vaste relatie of een huwelijk en de zorg voor kinderen. Ook een hoofdstuk over de verbanden en verschillen tussen liefde en seks ontbreekt niet, alsook aandacht voor verschillen tussen mannen en vrouwen. Waar mogelijk haalt Koomen Nederlands onderzoek aan, maar de grote bulk aan gegevens in dit boek komt uit de Angelsaksische literatuur.
Wat dit boek ons leert, is dat er al zeer veel en uitgebreid psychologisch onderzoek gedaan is naar allerlei aspecten van de romantische relaties. Zo leren we een en ander over de grote invloed van fysieke aantrekkelijkheid bij het begin van het leven, maar ook dat mensen uit lagere sociale klassen dik aantrekkelijker vinden, vergaren we info over openingszinnen en verleidingsrituelen, dat zelfonthullingen aantrekkelijkheid verhogen, maar dat te snel te veel vertellen juist afstoot. We leren eveneens dat de nederlaag van de favoriete club van meneer de kans op huiselijk geweld verhoogt. Of dat een hogere opleiding, een iets oudere leeftijd, afwezigheid van geloofsovertuiging en een geschiedenis van scheiding aangeven dat iemand meer kans loopt op plegen van overspel.
Zoals deze willekeurige selectie aangeeft, lijkt onderzoek vooral gericht te zijn op details en kleine feitjes. Zoals zo vaak heeft onderzoek moeite om in verband te staan met de (klinische) praktijk. Mogelijk is dit een gevolg van de wetenschappelijke methoden die gehanteerd dienen te worden binnen het bestek van een onderzoek dat tot publicatie moet leiden. Zo komen er zoals steeds veel studenten als proefpersonen, pc-schermen en subliminale aanbiedingen, en correlationeel onderzoek binnen grote databases voor binnen de onderzoeksmethoden in dit overzicht. Dit houdt waarschijnlijk respectievelijk meer verband met de makkelijke rekrutering, de mogelijkheid tot controle op de variabelen en met berekenbare resultaten dan met een grondige vraagstelling.
Het grote overzicht ontbreekt dus. Dat is dus naar alle waarschijnlijkheid niet te wijten aan de auteur. Zij het dat waar het kon, bijvoorbeeld in de vermelding van het levenswerk van Gottman over duurzaamheid van relaties, het overzicht dat wel aanwezig is in de literatuur hier ontbreekt.
Gelukkig dat iemand dit werk doet en al deze gegevens verzamelt. Dan heb je die op een plek bij de hand voor nieuwsgierige lezing van weetjes. Dat is een verdienste van dit boek. Het spaart de geïnteresseerde hulpverlener of journalist opzoekwerk.
L. Migerode