Ontwikkelingen in de farmacotherapie: geïndividualiseerde farmacotherapie?
achtergrond De effectgrootte van farmacologische interventies bij de behandeling van verslaafden is beperkt en een aanzienlijk deel van de patiënten heeft geen baat bij deze behandelingen.
doel Formuleren van strategieën om de effectiviteit van de farmacotherapie in de toekomst te vergroten.
methode Een overzichtsartikel waarbij aan de hand van een model van stagering en profilering farmacotherapeutische interventies worden ingedeeld.
resultaten Farmacologische interventies kunnen afgestemd worden op het stadium van de verslaving. In vroege stadia kan farmacotherapie gericht worden op vermindering van impulsiviteit en gecontroleerd gebruik. In latere stadia is de doelstelling vermindering van negatieve gevolgen, craving en compulsief gedrag en volledige abstinentie. Daarnaast dient bij de keuze van farmacotherapie rekening gehouden te worden met specifieke kenmerken van de patiënt. Fenotypische (klinische) kenmerken bieden vooralsnog weinig houvast. Endofenotypische of genetische kenmerken lijken veelbelovend. De meeste bevindingen moeten echter nog gerepliceerd worden.
conclusie Echte gepersonaliseerde geneeskunde voor verslaving is nog niet bereikt, maar er zijn wel enkele veelbelovende ontwikkelingen. Vooral farmacogenetica lijkt op korte termijn goede mogelijkheden te bieden. Een model van stagering en profilering is een goede basis om ontwikkelingen in de farmacologie aan te sturen.