Asperger gaf zijn naam aan het syndroom en… was als nazicollaborateur mede verantwoordelijk voor de eliminatie van patiënten met autisme. Dit en vele andere schrijnende beschrijvingen kleuren het recentste boek van Andrew Scull. De auteur, met sociologie als achtergrond, heeft zich de laatste 40 jaar gespecialiseerd in de geschiedenis van de (Amerikaanse) psychiatrie en hij heeft reeds verschillende boeken op zijn naam.

In zijn laatste boek focust hij op de evoluties in de psychiatrische behandelwijzen en de (maatschappelijke) context waarin deze plaatsvonden. Hij neemt de lezer op een kritische psychiatriereis mee, startend vanaf het midden van de negentiende eeuw met het oprichten van de eerste kleine, ideologisch sterk positief gedreven asielen tot op heden, waar de farmaceutische firma’s zich terugtrekken uit het domein van de geestelijke gezondheid én de psychiatrie als beroepsgroep sterk ter discussie staat met veel meer vragen dan antwoorden.

Sta me toe dit boek sterk aan te raden. Toegegeven, het is (erg) kritisch tegenover de psychiatrie, maar dat mag en is nodig. Het boek verdient volgens mij een vaste plek in de opleiding tot psychiater. Geschiedenis van de psychiatrie is, althans in Vlaanderen, geen vast onderdeel van de opleiding. Opleidelingen focussen zich op het nu, waarbij richtlijnen, protocollen, regels, vaardigheden en andere competentievormende onderdelen alle aandacht vereisen. Terecht, uiteraard. Maar specifiek voor een vak als psychiatrie, dat uitgesproken gevoelig is voor maatschappelijke tendenzen én in volle zoektocht is naar de eigen identiteit, lijkt me een gedegen kennis van de brede evolutie van het vak noodzakelijk.

Het boek biedt enerzijds het broodnodig perspectief, relativering én bescheidenheid, maar toont anderzijds de grote behoefte aan openheid, maatschappelijke dialoog en vernieuwende ideeën om dit vak verder te brengen. Een opdracht voor alle (nieuwe) psychiaters.

 

 

Geert Dom, psychiater, Antwerpen