Hysteria laryngea; eerste proefschrift in Nederland over hysterie (1849)
achtergrond Aan de hand van leerboeken kunnen we de ontstaansgeschiedenis nagaan van het huidige begrip functionele neurologische stoornis in Nederland tot de 2de helft van de 19de eeuw.
doel Deze geschiedenis uitbreiden tot de eerste helft van de 19de eeuw.
methode Bestuderen van het in het Latijn geschreven proefschrift verdedigd in 1849 door F.S.R. Frima.
resultaten Frima beschreef een 24-jarige vrouw die in 1849 in een ziekenhuis in Groningen opgenomen was met de diagnoses hysterische aanvallen en hysteria laryngea. Hij vergeleek deze casus met vijf overeenkomstige casussen uit de internationale literatuur, waarin één van de auteurs de term neurosis laryngis gebruikte. Een arts van het ziekenhuis veranderde de diagnose hysterische aanvallen in epilepsie. Na beschrijving van zijn casus gebruikte Frima de term hysteria laryngea niet meer, maar in plaats daarvan neurosis laryngis. Hij beschreef neurosis laryngis als een zenuwaandoening zonder pathologische veranderingen rondom de farynx, veroorzaakt door bloedingen, darmziekten, aandoeningen van de ziel (‘pathemata animi’) en, bij vrouwen de belangrijkste oorzaak, hysterie. Frima gebruikte niet de termen ‘echt’ symptoom, somatische of geestesziekte.
conclusie Symptomen van neurosis laryngis kunnen voorkomen zonder hysterie. Frima maakte geen onderscheid tussen echte en niet echte symptomen en niet tussen somatische ziekten en geestesziekten.