git-pd: weer een nieuwe loot aan de boom van afkortingen van behandelingen voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis? Moeten behandelaars, net nu ze weten wat mbt, st, tfp en dgt betekenen, weer wennen aan een nieuwe afkorting?

Ja en nee: het is zaak dat veel, zo niet alle behandelaars van mensen met een persoonlijkheidsstoornis weten wat deze afkorting betekent: guideline informed treatment – personality disorders. En nee, het is geen nieuwe loot aan de boom, maar een poging om de effectieve kenmerken van evidence-based behandelmethoden voor persoonlijkheidsstoornissen samen te vatten in een overzichtelijk, kosteneffectief model. In de hoop dat we dit git-pd model nu wél in de praktijk van de ggz in Nederland zullen gaan gebruiken. Want het is een treurig gegeven dat er inmiddels veel wetenschappelijke kennis over effectieve behandeling van persoonlijkheidsstoornissen is - die vervolgens niet in de praktijk gebruik wordt.

Wat kan ervoor zorgen dat men dit boek wel gaat gebruiken in de praktijk?

Allereerst: het boek is ‘bottom-up’ geschreven door een expertgroep van medewerkers uit Altrecht, die vanuit hun praktijksituatie gezocht hebben naar bruikbare kennis. Uit de vele casuïstiek in elk hoofdstuk blijkt ook de toepasbaarheid - en soms tonen de auteurs ook de beperkingen, want gelukkig zijn het niet alleen maar succesverhalen.

Daarnaast hebben de auteurs de hoofdstukken helder vormgegeven en thematisch opgezet volgens elf thema’s zoals contracteren, somatiek, emotieregulatie, suïcidaliteit en het betrekken van naasten. In het inleidende hoofdstuk staat een mooie introductie over gehechtheid en epistemisch vertrouwen: de bereidheid om nieuwe informatie die een ander je aanbiedt, als waardevol en toepasbaar voor jezelf te beschouwen. Veel mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn opgegroeid in een onveilige omgeving (en dus ook niet van je behandelaar!); waarin wantrouwen een overlevingsmechanisme was; zij missen dus epistemisch vertrouwen. Echter: zonder epistemisch vertrouwen kan je niet leren van je sociale omgeving en dit is een belangrijke oorzaak waardoor mensen met een persoonlijkheidsstoornis zo vaak in vicieuze cirkels en self-fulfilling prophecies terechtkomen.

Een klein minpuntje: op blz. 49 staat een patiëntenfolder waarvan de tekst ingewikkeld en qua lay-out niet echt uitnodigend is voor de doelgroep. En: was het niet mogelijk geweest een mooie Nederlandse benaming in plaats van git-pd te bedenken?

Al met al is mijn eindoordeel zeer positief: een heel leesbaar, praktisch en belangrijk boek, dat hopelijk behandelaars nog meer inspireert om de bestaande evidentie toe te passen bij patiënten met een persoonlijkheidsstoornis.