Culturele competenties in psychiatrie en psychologie. Theorie en praktijk
Dit nieuwste boek van Kortmann is een verdere bewerking van zijn vorige boek Transculturele psychiatrie. Van theorie naar praktijk. Het nieuwe boek is dunner geworden en de theoretische zaken zijn ingekort. Handig is dat elk hoofdstuk nu afsluit met een korte samenvatting. Nieuw is ook dat Kortmann een inspanning levert om een vijftal interculturele competenties te omschrijven, uitgesplitst in kennis, vaardigheden en attitudes. Het boek is doorspekt met voorbeelden die de gedachtegang van de auteur illustreren en de leesbaarheid en het begrip verhogen.
Het boek behandelt de belangrijkste aspecten die spelen bij de psychiatrische en psychologische diagnostiek en behandeling van patiënten met een andere culturele achtergrond als de psycholoog of psychiater. Centraal in het boek staan twee theoretische modellen die Kortmann in de loop der jaren heeft ontwikkeld en verfijnd.
Het eerste model is het opdelen van problemen in de transculturele hulpverlening in drie onderdelen waardoor het makkelijker wordt te ontdekken waar de schoen wringt: relationele, diagnostische en behandelproblemen.
Het tweede theoretische model ontwikkelde hij aan de hand van ideeën van de filosoof Henk Procee en is bedoeld om benaderingen te zoeken die de interculturele relationele en professionele problemen mee kunnen helpen oplossen. In dit model schetst Kortmann vier perspectieven van waaruit de mens naar de werkelijkheid kijkt. Toegepast op de interculturele hulpverlening stelt Kortmann dat relationele problemen tussen arts en patiënt in de praktijk vaak kunnen worden opgelost door te kiezen voor een communicatief relativistische grondhouding, oftewel, zien te komen tot een compromis dat voor beide partijen bevredigend is.
De indeling in het boek (ingedeeld aan de hand van de theoretische modellen van Kortmann) is niet altijd even overzichtelijk en logisch. Zo worden de culturele formulering en de culturele interviews niet bij interculturele diagnostiek besproken, maar in het hoofdstuk over de interculturele werkrelatie en komt een aantal centrale transculturele kwesties op verschillende plekken in het boek aan de orde.
Desondanks is het een uitstekend boek om te dienen als inleiding in de culturele psychiatrie (en psychologie) omdat alle basale kwesties die in dit vakgebied spelen in het boek aan de orde komen. Het is en blijft geschikt als lesmateriaal voor artsen en psychologen in opleiding tot specialisten alsook voor eenieder die een inleiding zoekt in de interculturele hulpverlening in het algemeen.
M. Braakman, psychiater en cultureel antropoloog, Wolfheze