achtergrond Een veelgehoorde klacht in de psychiatrie is dat het directe patiëntencontact en de kwaliteit van zorg te lijden hebben onder bureaucratische processen.
doel Het bieden van een analyse van verschillende vormen van bureaucratie in de psychiatrie, als vertrekpunt voor verbetering van de zorg én het faciliteren van kwantitatief onderzoek.
methode Een verkennende literatuurstudie in PubMed, Google en Nederlandstalige medische vakbladen.
resultaten De hedendaagse psychiatrie wordt gekenmerkt door een bureaucratische organisatiestructuur. Psychische, somatische en sociale problemen worden op gestandaardiseerde wijze vertaald in medisch jargon, waaruit vervolgens een dsm-diagnose, een dbc en een rom-score voortvloeien. Dit proces heeft belangrijke verdiensten, mits het efficiënt wordt toegepast en de behandelrelatie centraal blijft staan. In Nederland is dit evenwicht echter verstoord geraakt. Wij onderscheiden verschillende vormen van bureaucratie (hippocratische, weberse en kafkaëske bureaucratie); dit onderscheid kan toekomstig onderzoek faciliteren. Daarnaast bespreken we meerdere landelijke initiatieven die ten doel hebben om bureaucratisme te bestrijden, inclusief initiatieven van de overheid.
conclusie Om het directe patiëntencontact weer centraal te stellen in de psychiatrie dient bureaucratisme voortvarend te worden aangepakt. Daarbij kan de overheid faciliterend optreden, maar kunnen hulpverleners zelf een sleutelrol vervullen en daarmee tevens bijdragen aan een substantiële kostenreductie in de zorg.