Principles and techniques of trauma-centered psychotherapy
Dit Engelstalige boek beschrijft een psychotherapeutische behandelmethode voor blijvend lijden ten gevolge van een schokkende gebeurtenis. De auteurs, allebei verbonden aan Yale University, brengen deze methode als een geheel van technieken dat bruikbaar zou moeten zijn voor therapeuten van elke oriëntatie.
De zeer heldere structuur van de tekst verdient complimenten. In bondige hoofdstukken zetten de auteurs eerst een aantal axioma’s, principes en technieken overzichtelijk uiteen. Vervolgens bespreken zij de fasering van de behandeling. De tweede helft van het boek is gewijd aan een aantal specifieke neventhema’s, zoals de behandeling van cliënten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis, toepassing in groepstherapie, en aanvullende creatieve werkvormen. De studievragen met modelantwoorden aan het eind van elk hoofdstuk zijn misschien wat schools voor een professioneel publiek, maar bieden wel een kernachtige samenvatting van het hele werk. Tot slot wordt de theorie in het hele boek geïllustreerd aan de hand van becommentarieerde transcripties van therapeutische gesprekken uit de praktijk.
Eén van de fundamentele inhoudelijke uitgangspunten is dat zowel therapeut als cliënt te allen tijde in meer of mindere mate de confrontatie met de pijnlijkste aspecten van het trauma vermijdt. Van daaruit benadrukken de auteurs sterk dat de behandeling van meet af aan een zo gedetailleerd mogelijk verhalen over de traumatische gebeurtenis op gang moet brengen - ze laten expliciet géén ruimte voor een voorafgaande fase voor stabilisatie, afzonderlijke taxatie of aangaan van binding. Naarmate dit proces vordert, verschuift de focus naar bewustwording van hoe zogenaamde traumaschema’s het huidige functioneren van de cliënt beïnvloeden. De benadering berust dus op de werkzaamheid van (imaginaire) exposure enerzijds en cognitieve herstructurering anderzijds.
De voorgestelde werkwijze lijkt zeker niet compatibel met elke setting, therapeutische stijl of school. Zo vergt deze aanpak een uitgesproken directieve, taakgerichte therapeut die een sterke focus kan en wil houden op de traumatische gebeurtenis zelf, gedurende de gehele behandeling. Een aantal cruciale onderwerpen blijft bovendien onaangeroerd. De lezer krijgt bijvoorbeeld weinig handvatten aangereikt voor de behandeling van meervoudig of chronisch trauma; in de hoofdstukken over paar- en gezinstherapie wordt helemaal niet ingegaan op de courante situatie waarin de dader nog deel uitmaakt van het systeem.
Samengevat: dit werk biedt een vlot leesbare, loepzuivere leidraad die vooral toepasbaar lijkt in de specialistische hulpverlening aan cliënten die een ernstig trauma opliepen door oorlog, een ramp, of hevige agressie.
K. Baetens, klinisch psycholoog, Boechout