achtergrond Katatonie is bij kinderen en adolescenten, net zoals bij volwassenen, een herkenbaar psychomotorisch syndroom, met een karakteristiek verloop en een gunstige reactie op behandeling met benzodiazepines en/of elektroconvulsietherapie (ect). Men zou dus weinig obstakels verwachten bij de diagnostiek en aanpak. Helaas wijst de realiteit anders uit.
doel Toelichten welke obstakels een op zich eenvoudige aanpak van katatonie hinderen, om de clinicus te ondersteunen in de praktijk.
methode Systematisch literatuuronderzoek via Limo op trefwoorden.
resultaten In de literatuur is katatonie decennialang gedefinieerd als een subtype van schizofrenie. Deze exclusieve link met schizofrenie resulteerde in onderdiagnostiek van katatonie bij andere psychiatrische aandoeningen en uitstel van correcte behandeling. Naast deze historische vergissing, zijn thans een vermeende zeldzaamheid van katatonie bij kinderen en adolescenten, ontkenning en weerstand bij familieleden (en ook sommige medici), gebruik van antipsychotica, en stigmatisering van benzodiazepines/ect, de belangrijkste hindernissen bij de aanpak van katatonie. Pediatrische katatonie blijkt in wezen niet verschillend van het ziektebeeld bij volwassenen en vormt geen aparte diagnostische klasse (‘pediatrische katatonie’ = katatonie bij kinderen en adolescenten).
conclusie Katatonie zorgt nog steeds voor controverse. Hoewel diagnostiek en behandeling duidelijk afgelijnd en doeltreffend beschreven zijn, blijft het beeld betrokkenen en professionals op de proef stellen. In ons overzicht bieden we de clinicus inzicht en houvast voor de praktijk.