achtergrond Bewezen effectieve behandelingen voor depressie, zoals beschreven in de richtlijnen, zijn gebaseerd op resultaten uit gerandomiseerde gecontroleerde trials (rct’s). Het is echter onbekend in hoeverre resultaten uit rct’s voor depressie generaliseerbaar zijn naar de dagelijkse praktijk.
doel Het vergelijken van de resultaten voor depressie uit rct’s met die uit de dagelijkse praktijk. Daarnaast vaststellen in hoeverre patiëntselectie in rct’s de behandeluitkomsten in de dagelijkse praktijk beïnvloeden.
methode In een groep van 1653 patiënten uit de dagelijkse praktijk die volgens de miniplus een depressieve stoornis hadden en van wie gegevens uit routine outcome monitoring (rom) beschikbaar waren (de baselinegroep) werd onderzocht in welke mate zij geëxcludeerd zouden worden voor rct’s voor antidepressiva en psychotherapie. Tevens werd onderzocht in hoeverre patiënten uit een rom-bestand verschilden van patiënten uit rct’s in sociodemografisch en socio-economisch opzicht. Bij een groep van 626 patiënten met ten minste 1 vervolg-rom-meting werd onderzocht in hoeverre de behandelresultaten, gemeten met de madrs en de bdi-ii, overeenkwamen met die van 15 meta-analyses van rct’s. Daarnaast werd onderzocht in hoeverre de exclusiecriteria en de sociodemografische en socio-economische variabelen invloed hadden op het behandelresultaat.
resultaten Percentages remissie (21-27% in rom versus 34-58% in rct’s) en effectgrootte (0,85 in rom versus 1,71 in rct’s, within-groupdata) lagen in de dagelijkse praktijk lager dan in rct’s. Patiënten uit de rom verschilden in veel klinische en sociodemografische kenmerken van patiënten uit rct’s. De invloed van exclusiecriteria en sociodemografische kenmerken op behandeluitkomst bleek echter gering (verklaarde variantie 1-11%).
conclusie Het behandelresultaat bij depressie is in de dagelijkse praktijk minder dan in rct’s en patiënten uit de dagelijkse praktijk verschillen in veel kenmerken van die uit rct’s. Echter, deze resultaten kunnen het verschil in behandelsucces niet verklaren. De generaliseerbaarheid van uitkomsten uit depressietrials naar de dagelijkse praktijk wordt minder beïnvloed door gebruik van exclusiecriteria en sociodemografische verschillen dan in eerder onderzoek werd gesuggereerd.