achtergrond Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werd de psychotische stoornis door alcohol (aipd) door klassieke psychiatrische auteurs als bijzondere alcoholische psychose beschreven. In de voorbije decennia lijkt deze interesse tanend: een laatste overzichtsartikel dateert van 1989.
doel Een overzicht bieden van recente literatuurgegevens en deze stoornis opnieuw onder de aandacht brengen. Evaluatie van actuele wetenschappelijke evidentie en klinisch belang.
methode Wij verrichtten een Medline-onderzoek. De zoekopdracht was: ‘Psychoses, Alcoholic’ [Mesh] or ‘alcohol induced psychotic disorder’ or ‘alcoholic hallucinosis’ or ‘alcohol hallucinosis’. Deze zoekopdracht werd beperkt tot Engels- of Nederlandstalige artikelen. De zoekperiode werd gedefinieerd van 1 januari 1988 tot 31 januari 2013.
resultaten De zoekopdracht resulteerde in 164 artikelen, waarvan er 21 werden geselecteerd voor verdere bespreking. De kwaliteit van de geselecteerde artikelen was beperkt, en vooral het resultaat van ‘klinisch’ onderzoek. De belangrijkste bevindingen betroffen de epidemiologie: lifetimeprevalentie 0,4% in de algemene bevolking, 4,0% in een populatie met alcoholafhankelijkheid. Beperkte evidentie werd gevonden voor psychopathologische differentiatie ten opzichte van delier en primair psychotische stoornis. Diagnose van aipd heeft implicaties voor de duur en aard van behandeling: kortdurend gebruik van antipsychotica en het inschakelen van middelenspecifieke hulpverlening.
conclusie Als klinische entiteit heeft aipd de tijd overleefd. Wetenschappelijke evidentie is echter beperkt. Verder onderzoek is vereist gezien mogelijk belang bij behandeling.