achtergrond Patiënten met schizofrenie ervaren zowel tijdens een acute psychotische fase als in remissie een gestoorde lichaamsbeleving.
doel Inventariseren van de wetenschappelijke evidence voor lichaamsgerichte werkvormen bij mensen met schizofrenie.
methode In PubMed, pedro, cinahl, Psycinfo en sportdiscus werd over de periode 1 januari 2000 tot 1 januari 2011 gezocht naar gerandomiseerde gecontroleerde trials, klinische gecontroleerde trials en studies met een andere opzet. Het Tijdschrift voor Psychiatrie, het Tijdschrift voor vaktherapie en Actuele Themata uit de psychomotorische therapie werden gescreend. De methodologische kwaliteit van de studies werd nagegaan aan de hand van een checklist. Bewijs voor de effectiviteit van de interventies werd samengevat door middel van een best-evidencesynthese.
resultaten Elf studies voldeden aan de in- en exclusiecriteria. Er werd een sterk bewijs gevonden dat yoga psychiatrische symptomen vermindert en dat progressieve spierrelaxatie angst- en stressgevoelens vermindert. Er was beperkt bewijs dat yoga effectief is in het verminderen van stressgevoelens en dat lichaamsgerichte technieken in groepsverband negatieve symptomen verminderen. Kwalitatief onderzoek rapporteerde gunstige effecten van mindfulness- en massagetechnieken voor het verminderen van stressgevoelens. Er was nog geen bewijs voor
dansvormen.
conclusie Lichaamsgerichte werkvormen dienen een betekenisvolle plaats te krijgen binnen de multidisciplinaire behandeling van schizofrenie.