Melancholie is een historisch concept waarbij het klinische beeld wordt gekarakteriseerd door droefgeestigheid, ziekelijke bezorgdheid, gestoorde psychomotoriek, vitale kenmerken en psychotische verschijnselen. Het stellen van de diagnose is belangrijk voor het behandelbeleid. Bij ontbreken van een duidelijke stemmingsdaling wordt de ontregelde psychomotoriek vaak niet opgemerkt als passend bij een ernstige depressie, waardoor adequate behandeling uitblijft. Bij twee oudere patiënten gaven psychomotorische symptomen belangrijke aanwijzingen voor een goede beoordeling van het klinische beeld van melancholische depressie, waarna zij elektroconvulsietherapie kregen en herstelden.