Trauma, loss and renewal in Israel is de rake titel van een selectie artikelen van prof. H. Dasberg. De joodse Dasberg (Amsterdam, 1930) overleefde ondergedoken in Harich, Friesland, en emigreerde in 1949 naar Israël. Als psychiater was hij medeoprichter van Amcha, de stichting voor hulp aan overlevenden van de Holocaust. Als legerpsychiater was hij nauw betrokken bij de behandeling van getraumatiseerde soldaten uit de vele oorlogen in Israël. Deze bijzondere achtergrond resulteert in dit onthutsende boek. Het werk opent met de essentie van de psychotherapeutische ontmoeting, het 'ik en gij'- contact, de gezamenlijke weg, Martin Bubers 'encompassing' en treffende casuïstiek. Direct daarna schiet het boek de diepten in van de Holocaust. Slachtoffers van de Holocaust werden in Israël geminacht, als 'schapen die zich hadden laten slachten'. Overlevers moesten namen en verleden vergeten en gevoelens niet uiten. Dasberg heeft een typisch psychotherapeutisch oog voor herhaling van patronen en ontkenning bij de patiënt, patiënt en therapeut, therapeut en supervisor of maatschappij (social countertransference). Helder wordt waar Dasberg zelf als overlevende doorheen gaat. Via het boek en deze aankondiging komen de trauma's terug bij ons, nabestaanden in de maatschappij waarin de Holocaust zich afspeelde. Onthutsend wordt het boek wanneer Dasberg inhoudelijk ingaat op kortdurende psychotherapie bij overlevenden van de Holocaust. De feiten zijn voor velen niet nieuw, maar wanneer je ze leest in de context van psychotherapie, komen ze anders binnen dan wanneer je als televisiekijker naar het journaal kijkt. Hier en daar is elke regel een dreun. De stijl blijft helder en bondig zoals je van een bundeling van artikelen mag verwachten. En alsof de Holocaust al niet genoeg was, worden in het nieuwe Israël de overlevers en de tweede generatie geconfronteerd met de trauma's van oorlogen en terrorisme. Psychiaters in uniform, deel van de legereenheid, organiseerden individuele en groepsopvang direct achter het front, soms met familieleden erbij. Maar ook de ontruimingen in de Sinaï (en meer recent van Gush Katif in de Gaza-strook; jns) grijpen diep in: bewoners veranderen van pioniers en helden in 'obstakels voor de vrede' en vertonen uitgebreide traumatische reacties.

J.N. Schilder