De laatste jaren is er binnen het (psychologische) onderzoek naar verslavingsgedrag een toenemende belangstelling voor de rol van impliciete, automatische cognitieve processen. Een van de bekendste voorbeelden hiervan is de verstoorde aandachtsbias ten aanzien van gebruiksgerelateerde triggers , een belangrijke factor in de pathogenese van verslavingsgedrag. Reinout Wiers is een gerenommeerd onderzoeker en deze onbewuste cognitieve processen vormen al verschillende jaren de focus van zijn onderzoekswerk. Hij redigeerde hierover samen met zijn Amerikaanse collega Stacy een veelomvattend overzichtswerk, dat ik reeds in een vorige recensie prees voor dit omvattende en boeiende wetenschappelijke karakter (Wiers & Stacy 2006). In Slaaf van het onbewuste probeert Wiers de bevindingen uit dit fundamenteel en sterk neurocognitief gekleurd onderzoek voor een breed publiek toegankelijk te maken. Het is een moeilijke opdracht om deze complexe neurocognitieve onderzoeksparadigma's voor de leek bevattelijk te maken. Met vele voorbeelden en herhalingen probeert de auteur het denkkader en de gebruikte onderzoekstests te schetsen, maar eerder dan een helder beeld roepen de vele beschrijvingen na een tijd bij de lezer een gevoel van verwarring en vaagheid op. Daarenboven probeert de auteur vanuit zijn denkkader alle aspecten van verslavingsgedrag te belichten: van de neurobiologie, het begin van de verslaving, de verdere ontwikkeling ervan tot en met mogelijke preventiestrategieën. De breedte van de opzet is tegelijkertijd de valkuil van het boek en in de overvloedige tekst verlies ik als lezer wel eens de draad. Dit alles resulteert in een warrig gevoel, wat jammer is, want de onderliggende thema's zijn uitermate boeiend en het onderzoeksterrein van Wiers is belangrijk in de huidige evolutie van het verslavingsonderzoek. Collega-psychiaters die interesse hebben in de boeiende wereld van de automatische cognitieve processen raad ik dan ook het eerder gepubliceerde overzichtswerk uit 2006 aan, dat actueel blijft en wetenschappelijk degelijk en verhelderend is.

G. Dom