achtergrond Er is een overlap in de symptomatologie van psychopathie en autismespectrumstoornissen.
doel Een bijdrage leveren aan een adequate differentiële diagnostiek van deze stoornissen.
methode Literatuuronderzoek met behulp van PubMed, waarbij werd gezocht met de trefwoorden: 'empathy', 'psychopathy', 'autism', 'aggression' en 'antisocial' betreffende de periode 1980-2004. Tevens werd gebruikgemaakt van de literatuurlijsten van de gevonden publicaties.
resultaten Bij beide stoornissen is gebrek aan empathie een kernsymptoom. Bij psychopathie zijn er aanwijzingen voor een emotioneel empathiegebrek, een onvermogen om met een ander mee te voelen (gevoelloosheid). Bij autismespectrumstoornissen wijzen onderzoeken op een cognitief empathiegebrek, een onvermogen om zich in een ander te verplaatsen (argeloosheid). Het antisociale gedrag dat bij beide stoornissen gevonden kan worden, zou verklaard kunnen worden vanuit de aard van het empathiegebrek. Bij psychopathie betreft dit vaak het gevoelloos manipuleren en uitbuiten van een ander. Bij autismespectrumstoornissen wordt soms antisociaal gedrag gevonden dat mede het gevolg kan zijn van het onjuist inschatten van sociale situaties. Bij zowel psychopathie als bij autismespectrumstoornissen wordt disfunctioneren van de orbitofrontale cortex en de amygdala genoemd als een mogelijke oorzaak van het empathiegebrek.
conclusie Goede diagnostiek van de aard van het empathiegebrek zou kunnen bijdragen aan een adequate differentiële diagnostiek tussen psychopathie en autismespectrumstoornissen. Goede diagnostische instrumenten daarvoor ontbreken vooralsnog.