Dit boek is geschreven met de ambitie om de lezer een integratief inzicht te verschaffen in de belangrijkste factoren die het ontstaan en het beloop van Common Mental Disorders (cmd's) bepalen. De auteurs includeren hierbij alle denkbare theoretische referentiekaders en nemen ook nadrukkelijk het geslachtsverschil en het ontwikkelingsperspectief mee. De benadering is evidence-based, met slechts enkele malen enige speculatie. In het eerste deel wordt klinisch-epidemiologisch behandeld hoe cmd's conceptueel gedefinieerd kunnen worden (competing models for cmd's) en hoe de presentatie van de cmd's verandert als er meer 'filters' in de hulpverlening gepasseerd zijn. Een pragmatische tweedeling van de cmd's die regelmatig terugkomt, is die in de 'internaliserende' (met name angst en depressie) en 'externaliserende' stoornissen (met name verslavingen en antisociaal gedrag). In deel twee staat de biologische basis van de cmd's centraal. Het wordt inzichtelijk gemaakt dat kwetsbaarheid en weerbaarheid ten aanzien van cmd's genetisch bepaald zijn, maar pas in interactie met omgevingsvariabelen (gen-omgevinginteracties) leiden tot het ontstaan van psychopathologie. Belangrijke voorbeelden zijn de interactie tussen het serotoninetransportergen en levensgebeurtenissen met betrekking tot het ontstaan van depressies, en tussen het mono-aminooxidase- a-gen (mao-a-gen) en mishandeling bij de ontwikkeling van een antisociale persoonlijkheidsstoornis. De neurobiologie van de functies van belangrijke hersengebieden (limbisch systeem, prefrontale cortex, orbitofrontale cortex) wordt besproken. Een hyperactieve hypothalamus- hypofyse-bijnieras als gevolg van affectieve verwaarlozing of mishandeling in de vroege jeugd kan een beschadigende invloed uitoefenen op het limbische systeem, en de cortisolantagonist dehydro-epiandrosteron (dhea) speelt hierbij mogelijk een neuroprotectieve rol. Ten slotte wordt ook de rol van de immunologische afweer besproken, waarbij in het bijzonder de rol van de cytokinen bij depressies wordt genoemd. In deel drie wordt vervolgens de levenscyclus doorlopen (zuigeling, kind, adolescent, volwassene, oudere), waarbij per levensfase alle relevante factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van cmd's worden besproken. Prominent aan bod komen de 'veilige' versus 'onveilige' hechting, hechtingsstoornissen met 'inhibitie' of 'desinhibitie', soorten ouderschapsstijlen en een indeling in verschillende beloopsvormen van psychopathologie tijdens de adolescentie. Het laatste deel ten slotte beschrijft een samenvattend model waarin alle eerder besproken componenten in gecondenseerde vorm nog eens terugkomen en tevens wordt stilgestaan bij mogelijkheden om cmd's te voorkomen. Dit boek biedt de lezer een helder overzicht van het uitermate complexe biopsychosociale krachtenspel, dat via een grote verscheidenheid aan processen kan uitmonden in een van de common mental disorders.

C.C. Kan