achtergrond Klinische ervaring toont dat hopeloosheid niet zelden optreedt bij patiënten met schizofrenie.
doel Deze hopeloosheid te omschrijven, zicht te krijgen op de ermee samenhangende factoren, hopeloosheid af te bakenen van depressie, de invloed te onderzoeken van hopeloosheid op  suïcidaliteit en na te gaan wat de implicaties zijn van hopeloosheid voor behandeling.
methode Literatuuronderzoek in medline en Psycinfo met behulp van de trefwoorden 'schizophrenia', 'hopelessness', 'demoralization' en 'disappointment'.
resultaten Naast hopeloosheid wordt ook de bredere term demoralisatie gehanteerd. Er blijken positieve correlaties te bestaan tussen hopeloosheid en: (1) ziekte-inzicht; (2) engulfment; en (3) depressieve symptomen. Negatieve correlaties bestaan tussen hopeloosheid en: (1) cognitieve stoornissen; en (2) een vermijdende coping-stijl. Hopeloosheid en demoralisatie kunnen niet zomaar gelijkgesteld worden aan depressie. Hopeloosheid verhoogt duidelijk de suïcidaliteit. Het optreden van hopeloosheid dwingt tot verscherpte aandacht voor de persoon die lijdt aan schizofrenie.
conclusie Hopeloosheid bij patiënten met schizofrenie is niet noodzakelijk een teken van pathologie, maar kan wijzen op existentieel lijden. Dit onderkennen is belangrijk voor de benadering van de mens die aan en onder schizofrenie lijdt.