Religiositeit en depressie bij ouderen: een overzicht van recent empirisch onderzoek
achtergrond In de psychiatrische epidemiologie en gerontologie wordt met regelmaat gerapporteerd dat religiositeit beschermend zou werken tegen depressie.
doel Nagaan welke aspecten van religiositeit met depressiviteit samenhangen en welke verklarende mechanismen hiervoor zijn gevonden in empirisch onderzoek.
methode Met behulp van Medline is gezocht naar empirisch onderzoek uit de periode 1997- 2002 met als trefwoorden religion/religious/religiosity/spirituality gecombineerd met aging/ elderly/old/late-life en depressive/depression/mental-health.
resultaten In cross-sectioneel onderzoek hangt kerkbezoek consistent samen met minder depressie. Negatieve met religie verbonden emoties (bijvoorbeeld religieuze boosheid) en negatieve religieuze coping-stijlen (zoals interpretatie in termen van straf) hangen samen met meer depressie. De mate waarin belang wordt gehecht aan geloof hangt tamelijk sterk samen met het herstel van depressie. Voor verklarende of mediërende factoren is nog weinig empirische ondersteuning.
conclusie Religiositeit herbergt soms risicofactoren, maar biedt op hogere leeftijd vaker een potentieel voor hoop of aanpassing. Voor het zorgcontact bij ouderen lijkt het daarom aan te bevelen om religiositeit te exploreren.