Van gevaar naar risico: regelen in plaats van waarschuwen
Het beoordelen van risico's bij verloven en beëindiging van de behandeling bij forensisch-psychiatrische patiënten is zeer belangrijk wegens de grote consequenties voor de maatschappij en voor de patiënt zelf. Het gebruikelijke klinisch onderzoek, uitgevoerd door een psychiater of een psycholoog, blijft afhankelijk van de setting van het onderzoek en de deskundigheid van de onderzoeker. Het verdient daarom aanbeveling naast dit onderzoek een meer objectieve maatstaf in te voeren in het gehele proces van rapportage pro Justitia, gevangenisstraf en tbsbehandeling. Ervaringen met risicobeoordelingsschalen, zoals opgedaan in Canada, stemmen hoopvol. Deze schalen moeten echter nog gevalideerd worden voor de Nederlandse situatie. Deze objectiverende methode kan niet het individuele onderzoek naar de mate van toerekeningsvatbaarheid vervangen, omdat bij dat onderzoek alleen de hermeneutische methode recht doet aan de specifieke combinatie van psychische stoornis en delict. Ook tijdens de forensisch-psychiatrische behandeling blijft de individuele diagnostiek essentieel voor het behandelingsplan. De verwachting is dat door het gebruik van gestandaardiseerde beoordelingsschalen de behandeling specifieker en meer doeltreffend zal zijn ten aanzien van het hanteren van de risico's van de patiënt. De implementatie van een risk-assessment-/risk-managementcyclus in het forensisch-psychiatrische circuit verdient aanbeveling om deze patiënten intensief te volgen. De risico's die zij aanvankelijk voor de maatschappij opleveren, kunnen nog lang na het ontslag blijven bestaan.