achtergrond Gewichtstoename is een bijwerking van antipsychotica die kan leiden tot medicatieontrouw. Deze kan daardoor het beloop van schizofrenie negatief beïnvloeden.
doel In dit overzichtsartikel worden theorieën besproken die deze gewichtstoename verklaren. Daarnaast worden onderzoeken besproken die gewichtstoename als variabele hebben gemeten. Ten slotte worden adviezen gegeven om gewichtstoename bij patiënten te beperken.
methode Literatuuronderzoek werd verricht met behulp van Medline, de Cochrane Library en referenties van artikelen.
resultaten Met name de serotonine-, histamine-, noradrenaline- en muscarinereceptorbezetting speelt een rol bij gewichtstoename als bijwerking van antipsychotica. Daarnaast spelen andere factoren een rol. Van de atypische antipsychotica geeft clozapine de meeste gewichtstoename, in afnemende mate gevolgd door olanzapine, sertindol, quetiapine en risperidon. Van de klassieke antipsychotica geven met name thioridazine en chloorpromazine gewichtstoename.
conclusies De oorzaak van gewichtstoename als bijwerking van antipsychotica is multifactorieel. Met name controle van het gewicht en voorlichting aan patiënten zijn belangrijk om de gewichtstoename te beperken en de therapietrouw te handhaven. Eventueel kan een medicatieverandering overwogen worden naar een middel dat minder gewichtstoename als bijwerking geeft.